Πρόταση κατέθεσε η Κομισιόν για τη βελτίωση των λιμενικών υπηρεσιών και
τη σύνδεσή τους με τα δίκτυα μεταφορών 319 μεγάλων θαλάσσιων λιμένων,
κατά μήκος των ευρωπαϊκών ακτών, στους οποίους περιλαμβάνονται ο
Πειραιάς και η Θεσσαλονίκη.
Οπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι κατευθυντήριες γραμμές και οι
νομικές αλλαγές που προτείνονται θα βοηθήσουν τους φορείς εκμετάλλευσης
λιμένων να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους και τις εγκαταστάσεις τους
και θα τους παράσχουν μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία.
Η νέα νομοθετική πρόταση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο 8 δράσεων,
που είχε αναλάβει να προτείνει η Επιτροπή, έπειτα από μακρά διαδικασία
διαβουλεύσεων για την αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων στους λιμένες.
Οι προτάσεις θα μπορούσαν να επιτρέψουν στην ευρωπαϊκή οικονομία την
εξοικονόμηση έως και 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2030 και να
συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων θαλάσσιων συνδέσεων μικρών αποστάσεων.
Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει περισσότερο διαφανείς και ανοικτές
διαδικασίες για την ανάθεση των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών. Θα υπάρχουν
κανόνες για την πρόληψη ενδεχόμενων καταχρήσεων όσον αφορά στις τιμές
από φορείς εκμετάλλευσης με αποκλειστικά δικαιώματα. Επικεντρωνόμενη
στον πελάτη, η πρόταση θεσπίζει συμβουλευτική επιτροπή των χρηστών
λιμένων.
Οι λεπτομέρειες θα αποτελέσουν αντικείμενο προσαρμογής στις
τοπικές συνθήκες, έτσι ώστε οι τοπικές λιμενικές κοινότητες να μπορούν
να τύχουν καλύτερου συντονισμού και υγιέστερου επιχειρηματικού
περιβάλλοντος.
Η κοινοτική χρηματοδότηση στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την
Ευρώπη» θα επανεστιαστεί σε λιμενικά έργα που έχουν προσδιοριστεί στο
πλαίσιο των σχεδίων του διαδρόμου διευρωπαϊκών μεταφορών (TEN-T) για
χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα και στις συνδέσεις των λιμένων με το
σιδηροδρομικό δίκτυο, το δίκτυο εσωτερικής ναυσιπλοΐας και το οδικό
δίκτυο. Θα ενθαρρυνθεί ο εν προκειμένω ρόλος, π.χ. παρέχοντας
πληροφορίες σχετικά με τις ροές κυκλοφορίας.
Η πρόταση επεκτείνει την ελευθερία των λιμένων στην επιβολή τελών
υποδομής και ενισχύει τη διαφάνεια του καθορισμού των τελών και της
δημόσιας χρηματοδότησης, θεωρώντας ότι οι ίδιες οι λιμενικές αρχές
βρίσκονται όντως σε καλύτερη θέση για να εντοπίσουν τις ανάγκες των
χρηστών και να καθορίσουν τα ως άνω τέλη. Ταυτοχρόνως, η μεγαλύτερη
διαφάνεια θα επιτρέψει τη χορήγηση δημοσίων κονδυλίων χωρίς άσκοπη
στρέβλωση του ανταγωνισμού και θα συμβάλει στην προσέλκυση ιδιωτών
επενδυτών. Οι φορείς εκμετάλλευσης των λιμένων θα είναι επίσης σε θέση
να μειώσουν τα τέλη για σκάφη που επιτυγχάνουν καλύτερες περιβαλλοντικές
επιδόσεις.
Από τον προσεχή Ιούνιο, η Επιτροπή θα συστήσει «επιτροπή κοινωνικού
διαλόγου για τους λιμένες», ώστε να επιτρέψει στους εργαζομένους και
τους εργοδότες να συζητούν και να συμφωνούν επί θεμάτων σχετικά με
λιμενικές υπηρεσίες.
Η παρούσα πρόταση στοχεύει τους 319 μεγάλους ευρωπαϊκούς λιμένες, οι
οποίοι από κοινού μπορούν να αποτελέσουν ένα πραγματικό ευρωπαϊκό δίκτυο
λιμένων σε θέση να στηρίξει την εσωτερική αγορά της Ευρώπης. Σε αυτούς
τους 319 λιμένες έχει δοθεί ήδη προτεραιότητα στις προτάσεις της
Επιτροπής ΔΕΔ-Μ (Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών).
Οι δράσεις της Επιτροπής
* Δράση 1: Ανάπτυξη του δικτύου ΔΕΔ-Μ προκειμένου να
δημιουργηθούν επενδύσεις προτεραιότητας στο πλαίσιο της διευκόλυνσης
«Συνδέοντας την Ευρώπη» για τη σύνδεση των λιμένων με τις
σιδηροδρομικές, τις εσωτερικές πλωτές και οδικές μεταφορές και να
δημιουργηθούν κίνητρα ώστε οι λιμένες να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με
τις ροές κυκλοφορίας, οι οποίες επιτρέπουν την καλύτερη οργάνωση της
διατροπικής εφοδιαστικής.
* Δράση 2: Ενίσχυση της εναρμόνισης των έργων μεταφοράς που
χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου
Συνοχής με το ΔΕΔ-Μ, δίνοντας προτεραιότητα σε έργα που αφορούν στην
πρόσβαση στους λιμένες και στις συνδέσεις με την ενδοχώρα. Η ίδια
συνεκτική επενδυτική προσπάθεια θα καταβληθεί με άλλες κοινοτικές πηγές
χρηματοδότησης, όπως δάνεια που διατίθενται μέσω της ΕΤΕπ και άλλων
δανειοδοτικών διευκολύνσεων της Ε.Ε.
* Δράση 3: Ελεγχος της ορθής εφαρμογής της μελλοντικής
οδηγίας όσον αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και τις συμβάσεις παραχώρησης
στο λιμενικό κλάδο.
* Δράση 4: Στήριξη διοικητικής απλούστευσης σε λιμένες,
εφαρμογή στην πράξη των προσπαθειών που καταβλήθηκαν στο πλαίσιο των
ακόλουθων πρωτοβουλιών:
- «Γαλάζια Ζώνη» για την απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών στους λιμένες.
- Εναρμονισμένη και συνεκτική εφαρμογή των «ενιαίων εθνικών θυρίδων».
- «Ηλεκτρονική ναυτιλία» (χρήση ηλεκτρονικών πληροφοριών για τη μείωση
του διοικητικού φόρτου και την επιχειρηματική δραστηριότητα).
- «Hλ-εμπορευματικές μεταφορές (e-Freight)», πρωτοβουλία η οποία
αποσκοπεί στη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών στις πολυτροπικές
εφοδιαστικές αλυσίδες και η οποία θα συμβάλει στη βελτίωση της
αποδοτικότητας των λιμένων ως σημαντικών πολυτροπικών πλατφορμών.
* Δράση 5: Εκσυγχρονισμός των κανόνων σχετικά με τις
κρατικές ενισχύσεις σε όλους τους οικονομικούς τομείς. Η Επιτροπή θα
διευκρινίσει την έννοια της ενίσχυσης μέχρι το τέλος του 2013 όσον αφορά
στη χρηματοδότηση των υποδομών, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της
νομολογίας του Δικαστηρίου της Ε.Ε.
* Δράση 6: Προσαρμογή στις αλλαγές που πρόκειται να
συζητηθούν με τους κοινωνικούς εταίρους, όπου ενδείκνυται, στο πλαίσιο
του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου.
* Δράση 7: Προώθηση της καινοτομίας, παρακολούθηση των
επιδόσεων, καθώς και εξέταση και συζήτηση των αναγκών σε ανθρώπινους
πόρους, συμπεριλαμβανομένων της υγείας και της ασφάλειας, καθώς και των
προκλήσεων σε θέματα κατάρτισης και εξειδίκευσης στους λιμένες της Ε.Ε.
* Δράση 8: Στήριξη μια πιο συνεπούς εφαρμογής των
περιβαλλοντικά διαφοροποιημένων λιμενικών τελών χρήσης υποδομής: η
Επιτροπή θα προτείνει αρχές για την είσπραξη περιβαλλοντικών
επιβαρύνσεων και θα προωθήσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μέχρι το
2015.
Πρωτοβουλίες
Η πρωτοβουλία αποτελεί τμήμα της βασικής δράσης για τις θαλάσσιες
μεταφορές που ανακοινώθηκε στην πράξη για την Ενιαία Αγορά II, που
θεσπίστηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο 2012. Η πρωτοβουλία συμπληρώνει
άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής, όπως η μελλοντική οδηγία σχετικά με
την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (η οποία θα εφαρμόζεται στις συμβάσεις
παραχώρησης σε λιμένες όσον αφορά στη διακίνηση φορτίων και τους
επιβατικούς σταθμούς) που θεσπίζει κοινές διαδικασίες και διασφαλίζει τη
μη εισαγωγή διακρίσεων όσον αφορά στη μεγαλύτερη διαφάνεια και τη
χορήγηση συμβάσεων παραχώρησης.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - nbellos@naftemporiki.gr
