Ίδρυμα "Μαρία Τσάκος": «Ιδιωτική Ναυτική Εκπαίδευση – προοπτικές»

Διημερίδα: «ΧΙΟΣ – ΝΑΥΤΙΛΙΑ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ – ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ- ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ». 

Εισηγητής:  Νικόλαος Α. Θεμέλαρος, Αντιναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.)

· Κυρίες και Κύριοι,

· ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΣΑΣ.. Αυτό το Σαββατοκύριακο συγκεντρωθήκαμε στη Χίο, ανταποκρινόμενοι στη πρόσκληση του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΟΣ, προκειμένου να ανταλλάξουμε απόψεις για τις Σύγχρονες Προκλήσεις και τα Αινίγματα της Ναυτιλίας. 

· Προσωπικά, αν και12 χρόνια δραστηριοποιήθηκα στη Δημόσια Ναυτική εκπαίδευση, και μόνον 1 στην Ιδιωτική, σήμερα θα σας μιλήσω για τις προοπτικές της δεύτερης .

· Αναφερόμενος Γενικά στη Ναυτική Εκπαίδευση, επιτρέψτε μου να σταθώ στη λέξη ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ.

· Όλοι συμφωνούμε ότι Υπήρξε και Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για τον ανθρώπινο παράγοντα και τις επαγγελματικές δεξιότητες των ναυτικών στα πλοία κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

· Τρέχουσες εκθέσεις και στοιχεία  δείχνουν ότι ο αριθμός των θαλασσίων ατυχημάτων και κακών συμβάντων, που οφείλονται στον άνθρωπο και την έλλειψη ικανοτήτων, αυξάνεται.

· Στατιστικά στοιχεία από ασφαλιστικές εταιρείες δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενη τάση σε ατυχήματα λόγω κακής ναυσιπλοΐας.

· Η ναυτιλιακή κοινότητα έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου με την καθιέρωση ομοιόμορφης εκπαίδευσης μέσω της Διεθνούς Σύμβασης STCW.

· Παρά το διεθνές σύστημα όμως, το οποίο απαιτεί από τους ναυτικούς ελεγχόμενη εκπαίδευση για την απόκτηση αλλά  και τη συνεχή αναβάθμιση των γνώσεων τους, καθ 'όλη την διάρκεια της επαγγελματικής ζωή τους, συνεχίζει να παρουσιάζεται μεγάλος αριθμός  ναυτικών ατυχημάτων που τελικά αποδίδεται σε ανθρώπινες αποτυχίες.

· Αυτό είναι σε αντίθεση με το αναμενόμενο αποτέλεσμα των από δεκαετίες προσπαθειών του ΙΜΟ και του συνόλου των ναυτιλιακών κρατών, για τη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων  των ναυτικών.

· Το ερώτημα που τίθεται είναι :

· «Γιατί παρά τη τόση προσπάθεια δεν βλέπουμε αντίστοιχη βελτίωση» ??.

· Η Εκπαίδευση στις Σχολές Εμπορικού Ναυτικού  βασίζεται κυρίως σε συμβατική και τυπική εκπαίδευση . Η Τυπική εκπαίδευση είναι σχεδιασμένη για να παρέχει τις γνώσεις και την κατανόηση που απαιτείται από τους σπουδαστές για να ανταποκριθούν στα μελλοντικά τους καθήκοντα στο πλοίο. Παρά το γεγονός ότι ο κύριος σκοπός της τυπικής εκπαίδευσης είναι να δώσει στους σπουδαστές το θεωρητικό υπόβαθρο και τις επαγγελματικές γνώσεις που χρειάζονται στο πλοίο,… στην πράξη αυτός ο στόχος δεν επιτυγχάνεται. και

· Αρκετοί ναυτικοί δεν είναι σε θέση να εφαρμόσουν τη γνώση τους στη δουλειά τους.

· Η εκπαίδευση στις Σχολές βασίζεται στην STCW, η οποία μας λέει ότι για να πιστοποιηθεί κάποιος ως Αξιωματικός Ε.Ν. πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι κατέχει τις απαιτούμενες επαγγελματικές δεξιότητες. Αυτές αποκτώνται από τον συνδυασμό εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης….                   Η Επαγγελματική Κατάρτιση όμως προϋποθέτει Πρακτική Άσκηση,… Αυτή με τη σειρά της προϋποθέτει την διάθεση εργαλείων, από απλά κλειδιά ως τους Προσομοιωτές σύγχρονης τεχνολογίας.

· Το ερώτημά μου πάλι είναι:

·  «αυτά διατίθενται σε όλες τις Σχολές Ε.Ν.»??  Επιθυμώ να πω,.. πως ΝΑΙ…

· «Διατίθενται όμως σε ομοιόμορφο και επαρκές επίπεδο»??..  Δυστυχώς ΟΧΙ… Ας μη ξεχνάμε ότι ο ναυτικός εκπαιδευτικός  εξοπλισμός είναι αρκετά δαπανηρός, δεν είναι εύκολο, ούτε καν προσιτό θα έλεγα να μπορεί να εξασφαλισθεί ομοιόμορφα σε όλες τις Ναυτικές Σχολές.

· Το ίδιο και το εκπαιδευτικό προσωπικό, είναι τελείως διαφορετική η προσφορά και η διάθεση καθηγητών στα μεγάλα αστικά κέντρα από ότι στις μικρές επαρχιακές πόλεις.

· Άρα η Ναυτιλιακή Αγορά αναγκαστικά τροφοδοτείται με Αξιωματικούς διαφορετικών ταχυτήτων…

· Επειδή όμως Οι γνώσεις και η αξιοπιστία των αξιωματικών του πλοίου εξασφαλίζουν την ασφάλεια του, το οποιοδήποτε κενό πρέπει να απαλείφεται. ΠΩΣ??.. 

· Νομίζω ότι η απάντηση στο ερώτημα, πρέπει να είναι και η προοπτική της ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ..       

· Πρόσφατα μου ζητήθηκε να γράψω ένα άρθρο σε ναυτιλιακό περιοδικό με θέμα,

«Πως μπορούμε πράγματι να συμβάλουμε στην ανάπτυξη και να εξασφαλίσουμε θετικά αποτελέσματα και ποιότητα στη Ναυτική Εκπαίδευση»

· Η απάντηση ίσως είναι ότι πρέπει να αφήσουμε τις Σχολές να εκφραστούν. Κατά την  άποψή μου, η ευθύνη για την υλοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, την  εφαρμογή των Εθνικών και  Διεθνών Κανονισμών και την τήρηση των συμφωνηθέντων προτύπων δεν επαφίεται μόνον στο   δημόσιο διοικητικό μηχανισμό των Κρατών, αλλά σε αυτούς που καλούνται να τα υλοποιήσουν:

· Τις Σχολές, Τους Εκπαιδευτές, Τους Εκπαιδευόμενους.

· Οι Σχολές μόνες τους πρέπει να σχεδιάζουν και να συντάσσουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εκτελούν, να έχουν κίνητρα για να προοδεύουν και να αναπτύσσονται συνεχώς. Αυτό όμως απαιτεί την παρουσία καταρτισμένου και αφοσιωμένου προσωπικού, Η ναυτική εκπαίδευση δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη παρουσία του καθηγητή στην αίθουσα και την απλή παράδοση των μαθημάτων, απαιτεί έρευνα, μελέτη και πρόοδο.

· Η Ναυτιλία δεν έχει σύνορα, το ίδιο και οποιαδήποτε δραστηριότητα γύρω από αυτήν, η Διεθνής Κοινότητα, όπως  είπαμε έχει καθορίσει τα κατώτερα  όρια επαγγελματικών γνώσεων των Πλοιάρχων, των Μηχανικών και των υπολοίπων ναυτικών, με τη Διεθνή Σύμβαση STCW (Standards of Training Certification Watchkeeping), Κανείς όμως δεν καθορίζει τα ανώτερα όρια και αυτά πρέπει να είναι απεριόριστα εάν πράγματι αναζητούμε τη ποιότητα.        

· Η ποιότητα στις Ναυτικές Σχολές της πατρίδας μας θα επέλθει με την προσπάθεια για ανάπτυξη, συνεχή πρόοδο, αυτοτέλεια αλλά και  συνεργασία.

· Η Δημόσια Ναυτική Εκπαίδευση πρέπει να διατηρήσει το ρόλο της και να τον αναβαθμίσει.

· Αν όμως λειτουργεί μονοπωλιακά, χωρίς ανταγωνισμό, και χωρίς συνεργασίες θα στοχεύει πάντα στη εξασφάλιση των ελάχιστων επαγγελματικών γνώσεων στους Έλληνες ναυτικούς, χωρίς προοπτική ανάπτυξης και ποιότητας.

· Σήμερα, οι Έλληνες ναυτικοί ανταγωνίζονται σε μια ανοιχτή διεθνή αγορά, λειτουργούν σε όλο τον κόσμο και, ως εκ τούτου είναι σημαντικό, ότι όταν η Ελληνική Διοίκηση εκδίδει ένα Αποδεικτικό Ναυτικής Ικανότητας κάθε άλλη Διοίκηση εμπιστεύεται ότι εκδόθηκε μόνο αφού τα εγκεκριμένα πρότυπα ικανότητας επιτεύχθηκαν.

· Οι Εταιρείες, οι Λιμενικές αρχές των  παρακτίων κρατών, όλοι εμπιστεύονται τις διαδικασίες και τις πρακτικές που εφαρμόζονται από τις διάφορες χώρες.

· Αυτό άλλωστε επιδιώκεται με τη Διεθνή Σύμβαση STCW, Αυτός είναι ο λόγος που η EMSA (European Maritime Safety Agency) ασκεί ελέγχους ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι ναυτικοί που ναυτολογούνται σε πλοία της Ε.Ε. εκπαιδεύονται τουλάχιστον κατά το ίδιο ελάχιστο πρότυπο.

· Οι απαιτήσεις όμως για ναυτική εκπαίδευση συνεχώς αυξάνονται.

·  Ο ναυτιλιακός κόσμος έχει προσδοκίες και περιμένει την ανταπόκριση της Πολιτείας, η οποία εάν δεν προλαβαίνει να παρέχει κάποιες υπηρεσίες ναυτικής εκπαίδευσης, σίγουρα μπορεί να ελέγχει και να αναγνωρίζει κατά περίπτωση τον φορέα που τις παρέχει,

· Η Ελληνική ναυτιλιακή αγορά καλύπτει μόνη της τα τυχόν κενά της Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης, ιδρύοντας Ιδιωτικές Σχολές οι οποίες λειτουργούν εφαρμόζοντας διεθνή πρότυπα ποιότητας, ελέγχονται από ανεξαρτήτους εξειδικευμένους φορείς (Νηογνώμονες), αξιολογούνται από την ίδια την Αγορά, και αναγνωρίζονται από τις Διοικήσεις Ευρωπαϊκών Κρατών.

· Η Ελληνική Διοίκηση όμως είναι απούσα.

· Ας εντάξουμε λοιπόν την μελλοντική παρουσία της Ελληνικής Διοίκησης, στον κατάλογο με τις  προοπτικές της Ιδιωτικής Ναυτικής Εκπαίδευσης…