27 Αυγ 2012

«Μαύρα Ψάρια», οι αντάρτες των θαλασσών

Επιμέλεια Μάρω Βακαλοπούλου
για την εφημερίδα
ΤΑ ΝΕΑ
Αναδημοσίευση

Για την ώρα, είναι μια μικρή περιβαλλοντική οργάνωση που λειτουργεί με εθελοντές αποφασισμένους να πάρουν την κατάσταση των ωκεανών στα χέρια τους. Αυτό που σίγουρα δεν θέλουν είναι να εγκλωβιστούν στη θεωρία και τη γραφειοκρατία, κάτι για το οποίο έχουν δουλέψει πολύ και υπόσχονται πως αν όλα λειτουργήσουν όπως τα έχουν σχεδιάσει, έως το τέλος του έτους θα τους φιλοξενούν τα περισσότερα πρωτοσέλιδα. Οι Black Fish (Μαύρα Ψάρια) είναι η νέα γενιά ακτιβιστών του περιβάλλοντος, οι αντάρτες των ευρωπαϊκών θαλασσών, που με τις εντατικές περιπολίες τους φιλοδοξούν να βάλουν οριστικό τέλος στην παράνομη αλιεία.

Σπουδαίους οικονομικούς πόρους δεν έχουν. Η ολλανδική οργάνωση με έδρα το Αμστερνταμ λειτουργεί κυρίως χάρις στις ευγενικές χορηγίες πλούσιων ευρωπαίων με περιβαλλοντικές ανησυχίες. Αν και καλοδεχούμενες, δεν αρκούν: οι λίγες χιλιάδες ευρώ που μπαίνουν κάθε χρόνο στα ταμεία της δεν μπορούν να εξασφαλίσουν μηνιαίο μισθό στα μέλη της, γεγονός όμως που δεν αποθαρρύνει δεκάδες νέους ακτιβιστές από όλη την Ευρώπη να εγγραφούν ως μέλη. Αυτό που μένει τώρα είναι να καταφέρουν εντός των προσεχών εβδομάδων να συλλέξουν τα περίπου 600.000 ευρώ που χρειάζονται για την αγορά του πρώτου «εργαλείου» τους: ένα σκάφος που χρησιμοποιούσε η Ακτοφυλακή για τις περιπολίες της.
Πρώτος σταθμός των ανταρτών των ωκεανών, η Μεσόγειος. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, 12 μέλη της οργάνωσης θα παραμείνουν στα νερά της Μεσογείου τρία χρόνια, όσο πιστεύουν ότι χρειάζεται για να αντιμετωπίσουν μετωπικά τους παράνομους αλιείς, να στριμώξουν τις εμπορικές εταιρείες και να πείσουν την Ευρώπη να απαγορεύσει ολοκληρωτικά την παράνομη αλιεία ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, όπως ο κυανόπτερος τόνος.
Κάθε χρόνο, 30.000-40.000 τόνοι κυανόπτερου τόνου του Ατλαντικού αλιεύονται παράνομα στη Μεσόγειο και με γιγάντια δίχτυα ρυμουλκούνται στη συνέχεια σε ιχθυοτροφεία της Κροατίας. Τους επόμενους μήνες ταΐζονται εντατικά έως ότου φθάσουν στο επιθυμητό βάρος των περίπου 250 κιλών, προκειμένου να διοχετευθούν στις αγορές, κυρίως της Ιαπωνίας, όπου η τιμή τους μπορεί να αγγίξει το μισό εκατομμύριο ευρώ. Αν και σε γενικές γραμμές η πλειονότητα των ιχθυοτροφείων τόνου στη Μεσόγειο λειτουργούν υπεύθυνα και τηρούν τη σχετική νομοθεσία, οι ιλιγγιώδεις τιμές λειτουργούν ως δόλωμα για τις μηχανότρατες, οι οποίες υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια των ποσοστώσεων, ενώ πολύ συχνά παγιδεύουν στα δίχτυα τους ακόμη και ανήλικους τόνους. Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση WWF, είναι η παράνομη αλιεία τόνου να φθάνει έως και τους 20.000 τόνους ετησίως, όταν παράλληλα οι ρυθμοί αναπαραγωγής του πέφτουν κατακόρυφα τα τελευταία πέντε χρόνια, γεγονός που κάνει τους ειδικούς να μιλούν ακόμη και για ολική εξαφάνιση του είδους στο άμεσο μέλλον.
Τα περισσότερα μέλη της οργάνωσης είναι νέοι άνθρωποι, ηλικίας από 20 έως 30 ετών. Για όλους αυτούς, και ακόμη περισσότερο για το 12μελές πλήρωμα που ετοιμάζεται να μπαρκάρει για τη Μεσόγειο, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τίποτα άλλο πιο σημαντικό από τη διάσωση των τόνων. Στην προσωπική τους ζωή, λένε χαρακτηριστικά, έχουν κάνει προσωρινή παύση. Δεν μετανιώνουν. Γιατί, χάρις σε αυτήν την αφοσίωση έχουν πολλές κερδισμένες μάχες στο ενεργητικό τους. Η πιο πρόσφατη ήταν μόλις τον περασμένο μήνα, όταν σχεδόν με θράσος εισέβαλαν σε ιχθυοτροφείο της Κροατίας και σχίζοντας τα δίχτυα απελευθέρωσαν χιλιάδες τόνους, όλων των μεγεθών και ηλικιών. Σε μια άλλη αποστολή, στην Ιαπωνία, απελευθέρωσαν δελφίνια τα οποία προορίζονταν για θεματικά πάρκα. Εξίσου σημαντική θεωρείται η συμβολή τους στο κλείσιμο ενός γερμανικού δελφινάριου.
Σε τι διαφέρουν λοιπόν από τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις; Στον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν να δράσουν. Οπως επισημαίνει στον «Ομπζέρβερ» ο συνιδρυτής της οργάνωσης - και ορκισμένος χορτοφάγος - Βίτσε βαν ντερ Βερφ, «στην Black Fish δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας ως παρατηρητές, αλλά περισσότερο ως εκείνους που καλούνται να επιβάλλουν τον νόμο. Αυτό που θέλουμε είναι να κριθούμε από τις πράξεις μας».