Προσφυγή στο ΣτΕ από συνταξιούχους πλοιάρχους Ε.Ν. για τις συντάξεις

Πανελλήνια Ένωση Συνταξιούχων Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού                                  

Εισήγηση του προέδρου Μάκη Δασκαλάκη(φωτό)

Πολύ πριν εκδοθούν οι πρόσφατες αποφάσεις που δικαιώνουν, και πολύ σωστά, τους ένστολους και δικαστικούς συνταξιούχους, είχαμε προγραμματίσει αυτήν την συνέντευξη Τύπου, προκειμένου να γίνει γνωστή στο ευρύ κοινό η βίαιη συμπεριφορά του κράτους απέναντι σε έναν κλάδο, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι μοναδικές ιδιαιτερότητες του ναυτικού επαγγέλματος, που θα σας αναλύσω παρακάτω.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΑΤ

Θέλω να ξεκινήσω την εισήγησή μου όσο μπορώ πιο επιγραμματικά, για να μην σας κουράσω, από μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου και του Οίκου του Ναύτου.

Το ΝΑΤ είναι το παλαιότερο ασφαλιστικό ταμείο στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1861 και το δεύτερο παγκοσμίως, μετά το αντίστοιχο γαλλικό (Caisse des Invalides de la Marine). Το 1908 θεσμοθετείται η εργοδοτική εισφορά των εφοπλιστών στο ΝΑΤ, για πρώτη φορά στον κόσμο. Μέχρι τότε στηριζόταν μόνον στις εισφορές των ναυτικών. Περνάει από μεγάλες περιπέτειες λόγω των δύο παγκοσμίων πολέμων και των τρομακτικών απωλειών σε πλοία και ναυτικούς, λόγω των μεγάλων κρίσεων στην παγκόσμια ναυλαγορά, αλλά κατορθώνει να είναι πάντοτε οικονομικά ισχυρό, χάρη στα αποθεματικά που δημιουργεί. Αυτά τα αποθεματικά έβαλαν στόχο διαχρονικά οι κυβερνώντες και ασέλγησαν όλοι πάνω στο ταμείο μας. Για παράδειγμα, το 1950 υποχρεώθηκε να εκχωρήσει το 20% των καταθέσεών του στην Τράπεζα της Ελλάδος, παλαιότερα είχε δανείσει το Δήμο Πειραιά, τους εφοπλιστές άτοκα κι αγύριστα (τα γνωστά θαλασσοδάνεια), το κράτος για να αγοράσει πολεμικό υλικό, και άλλα πολλά για τα οποία δυστυχώς έχουν εντέχνως εξαφανιστεί τα στοιχεία.

Το 1977 έγινε η μετατροπή του μισθού των συλλογικών συμβάσεων από αγγλικές λίρες σε δραχμές. Αυτό είχε αποτέλεσμα, μέχρι το 1993 λόγω των συνεχών υποτιμήσεων της δραχμής, να κερδίζουν οι εφοπλιστές από μισθούς και εισφορές στο ΝΑΤ ποσά της τάξης των 150 εκ. δραχμών ετησίως, αφού τα ναύλα τους ήταν και είναι σε συνάλλαγμα. Αυτά τα ποσά τα έχασε το ΝΑΤ και οι ναυτικοί.

Άμέτρητες οι ασέλγειες, μέχρι αυτήν την τελευταία του κουρέματος των ομολόγων.

Κι έρχονται σήμερα, με περίσσιο θράσος να μας δηλώσουν ότι εφόσον το ΝΑΤ είναι χρεοκοπημένο, δεν δικαιούμαστε να λάβουμε αυτά που μια ζωή καταθέταμε στο ΝΑΤ, μιας και ήμασταν υποχρεωτικά ασφαλισμένοι εκεί. Λες και ήμασταν εμείς αυτοί που το χρεοκοπήσαμε.

Μιλάνε για αναλογικότητα και ανταποδοτικότητα των συντάξεων. Πλοίαρχος εν ενεργεία πρόσφατα πλήρωσε στο ΝΑΤ για εξαγορά ενός μηνός θαλάσσιας υπηρεσίας (από πλοίο μη συμβεβλημένο με το ΝΑΤ, προκειμένου να του υπολογιστεί σαν συντάξιμος χρόνος) 2.500 ευρώ, τη στιγμή που πλοίαρχος που βγαίνει σήμερα σε πλήρη σύνταξη, παίρνει 1.300 ευρώ σύνταξη τον μήνα. Του παίρνεις 2.500 για να του δώσεις 1.300. Αυτό το ονομάζουν αναλογικότητα και ανταποδοτικότητα. Και εδώ είναι που χάνουν οι λέξεις τη σημασία τους.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ποτέ δεν πήραμε το 80% του μισθού μας ως σύνταξη, αν και πληρώναμε γι’ αυτό. Το μέγιστο στο οποίο φθάσαμε ήταν το 70%, σταδιακά από το 2006 μέχρι το 2010. Δυο χρόνια μετά άρχισαν να μειώνονται και πάλι οι συντάξεις μας.

Το 1927 ιδρύθηκε ο Οίκος του Ναύτου συντηρούμενος από το ΝΑΤ, δηλαδή από εμάς. Πέρυσι το σπίτι αυτό του Ναυτικού το κατάπιε ο ΕΟΠΥΥ. Δικό μας το κτίριο, δικά μας τα μηχανήματα, όμως κουμάντο κάνει ο ΕΟΠΥΥ χωρίς να δίνει καμία ιδιαίτερη φροντίδα στον ναυτικό.

Το 1952 λειτούργησε πρότυπο νοσηλευτικό ίδρυμα για τους ναυτικούς στα Μελίσσια, ιδιοκτησίας του ΝΑΤ, το οποίο όμως πολύ γρήγορα σταμάτησε να λειτουργεί και σήμερα υπάρχει μόνο το κτίριο που παραμένει αναξιοποίητο.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Το ναυτικό επάγγελμα είναι από τη φύση του μοναδικό στην ιδιαιτερότητα, την επικινδυνότητα και την μοναχικότητα. Και πρόσθετα, εκείνο του πλοιάρχου, στην τεράστια ευθύνη για εκατοντάδες, πολλές φορές χιλιάδες, ζωές που μεταφέρει. Στα γραφεία το λάθος σβήνεται. Στη θάλασσα πληρώνεται. Με ζωές.

Δεν υπάρχει άλλος εργαζόμενος διαθέσιμος ανά πάσα στιγμή 24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα, να ζει μέσα στον χώρο εργασίας του, έναν χώρο που ζώνουν δυο φυσικοί θανάσιμοι κίνδυνοι. Έναν χώρο πάνω από τη φωτιά της μηχανής και πάνω από το κύμα της θάλασσας. Έναν χώρο που για μέρες και μήνες ακόμα, μποτζάρει και σκαμπανεβάζει. Μελέτη της δανέζικης ΠΝΟ έχει αποδείξει ότι χώροι που έχει στη διάθεσή του να κινηθεί ο ναυτικός μετά τη δουλειά του, είναι λιγότεροι από όσους έχει ένας φυλακισμένος.

Δεν υπάρχουν για τον ναυτικό αργίες, δεν υπάρχουν Κυριακές, δεν υπάρχουν γιορτές. Πολύ συχνά δεν υπάρχει μέρα ή νύχτα. Και όταν η άγρια θάλασσα ή οι ανάγκες της φόρτωσης το επιβάλλουν, δεν υπάρχει καν ύπνος.

Ο ναυτικός στερείται τους φίλους του, τη γυναίκα του, τα παιδιά του, τους γονείς του. Οι περισσότεροι δεν μπορέσαμε να χαρούμε, παρά μόνον από αμείλικτη μοναχική απόσταση, τη γέννηση των παιδιών μας. Οι περισσότεροι δεν αξιωθήκαμε να αποχαιρετήσουμε τους αγαπημένους μας στην τελευταία τους κατοικία. Η ζωή συνεχίζεται στη στεριά και ο ναυτικός την χάνει. Όταν επιστρέφει μετά από μήνες –ή και μετά από χρόνια για τους παλαιότερους- ο αγώνας της προσαρμογής είναι τεράστιος.

Τίποτα από αυτά δεν έλαβαν υπόψη τους οι χαρτογιακάδες των υπουργείων οικονομικών, αλλά και εμπορικής ναυτιλίας, όταν αποφάσιζαν να μας κόψουν αυτά που με αίμα έχουμε πληρώσει.

Ούτε βέβαια υπολόγισαν ποτέ τις ευθύνες που είναι φορτωμένος ο πλοίαρχος από το να διαχειρίζεται ανθρώπινες ζωές, μέχρι την τεράστια πλωτή περιουσία που του έχουν εμπιστευθεί, αλλά και σωρεία καθημερινών προβλημάτων. Αυτοί που αποφασίζουν για μας, έχουν φροντίσει να παραγράφονται οι όποιες ευθύνες τους.

ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΕΡΙΚΟΠΩΝ

Αυτό που μας έκαναν δεν ήταν απλές περικοπές. Ήταν οι μεγαλύτερες ποσοστιαία περικοπές από όλους τους εργαζόμενους Έλληνες.

Συνολικά, το ποσοστό των περικοπών, όπως θα δείτε και στο αναλυτικό σημείωμα του συναδέλφου καπετάν Γιάννη Αστρά, μέλος του δ.σ. της ΠΕΣΠΕΝ, φτάνει το 58,87%. Ποσοστό που δεν έχει επιβληθεί σε άλλον κλάδο συνταξιούχων.

Έφτασαν σε σημείο επιλεκτικά για τους ναυτικούς να επιβάλουν περικοπή 7%, μόνο και μόνο επειδή είμαστε ναυτικοί! Αιτιολογία; Καμία. Μεσοπρόθεσμα, τρόικες και λοιπές αμαρτίες. Βρήκαν τους ναυτικούς να ξεσπάσουν.

Επίσης, η κράτηση του 4% που επιβάλλεται σε όλους τους ναυτικούς υπέρ του Κεφαλαίου Ασθενείας και Ανεργίας Ναυτικών (ΚΑΑΝ), γίνεται επί του προ των περικοπών μικτού ποσού σύνταξης, κάτι που δύο φορές ο συνήγορος του πολίτη έχει γνωμοδοτήσει ότι είναι παράνομο, διότι δεν πρόκειται πια για 4% αλλά για 5,5%. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουν.

Και σαν κερασάκι στην τούρτα, ο υπουργός Ναυτιλίας κ. Βαρβιτσιώτης με απόφασή του κατάργησε την έκπτωση 50% που είχαν όλοι οι συνταξιούχοι ναυτικοί στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Μια ακόμη αναγνώριση της προσφοράς μας στη ναυτιλία…

ΑΦΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Σε πρόσφατη ανακοίνωση της ΠΝΟ για την Παγκόσμια Ημέρα των Ναυτικών στις 25 Ιουνίου, αναφέρεται ότι την δεκαετία του ’70 υπήρχαν 120.000 ναυτικοί εν ενεργεία, ενώ σήμερα δεν ξεπερνάνε τις 15.000.

Κι αυτό γιατί ποτέ δεν δόθηκαν κίνητρα για να αντισταθμίσουν τους κινδύνους, τις ιδιαιτερότητες, τις ευθύνες του ναυτικού επαγγέλματος. Ποτέ όσοι χειρίζονται την ναυτική μοίρα, από το Λιμενικό Σώμα μέχρι τον εκάστοτε υπουργό Ναυτιλίας, δεν δούλεψαν κατά αυτής της εμφανέστατης συρρίκνωσης του αριθμού των ναυτικών. Τα μόνα δήθεν μέτρα που κατά καιρούς λαμβάνονται για την δήθεν προστασία της ελληνικής σημαίας είναι οι συνεχείς μειώσεις των συνθέσεων των πλοίων, μέχρι πριν λίγο κυρίως στα ποντοπόρα, τώρα πλέον και στην ακτοπλοΐα. Πρόσφατα ακούσαμε τον πρωθυπουργό να εξαγγέλλει 70.000 νέες θέσεις εργασίας στη ναυτιλία, και ταυτόχρονα τον υπουργό Ναυτιλίας να μειώνει τον αριθμό των ναυτικών σε κάθε πλοίο!

Ακούμε συνεχώς για μέτρα προσέλκυσης νέων στο ναυτικό επάγγελμα,

και ταυτόχρονα βλέπουμε δοκίμους από τις σχολές να προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν πλοίο για να κάνουν το υποχρεωτικό εκπαιδευτικό τους εξάμηνο, και οι εταιρείες να μην τους δέχονται. Το κράτος που τους υποχρεώνει να κάνουν το εκπαιδευτικό τους εξάμηνο, αυτό οφείλει να τους βρίσκει πλοία να μπαρκάρουν, αντί να τους υποχρεώνει να συνωστίζονται σε γραφεία βουλευτών δημάρχων, υπουργών, ανωτάτων λιμενικών και δουλεμπόρων της Ακτής Μιαούλη, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν το αυτονόητο.

Κάτω από αυτές τις τραγικά παράλογες συνθήκες και εάν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα στα πλαίσια της κοινής λογικής, μακριά από παραλογισμούς και συμφέροντα, επιτρέψτε μου την απαισιόδοξη πρόβλεψη ότι το ανθρώπινο δυναμικό της ελληνικής ναυτιλίας θα χαθεί πολύ σύντομα. Και καλό είναι να γνωρίζουν όλοι, ότι ναυτιλία χωρίς Έλληνες ναυτικούς δεν είναι δυνατόν να υπάρξει. Διότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ελληνόκτητα πλοία υπό ξένη σημαία τα οποία επανδρώνουν ξένοι ναυτικοί, λύνονται ακόμα από τους Έλληνες αρχιπλοιάρχους, πρώην πλοιάρχους, και από αρχιμηχανικούς, πρώην μηχανικούς, που οργώνουν τον πλανήτη με μια βαλίτσα στο χέρι για να τα λύνουν και να τα διευθετούν. Σε λίγα χρόνια, που η αλυσίδα Έλληνας δόκιμος-ανθυποπλοίαρχος-υποπλοίαρχος-πλοίαρχος-αρχιπλοίαρχος θα έχει πλέον σπάσει, δεν θα υπάρχουν ούτε αυτοί.

Δυο ακόμα τραγικές συνέπειες της μείωσης των συνθέσεων είναι η διόγκωση της ανεργίας στον κλάδο, αλλά και η μείωση των εισφορών στο ΝΑΤ. Η πρότασή μας γι’ αυτό είναι η άμεση σύγκλιση τριμερούς Κράτος-Εφοπλιστές-ΠΝΟ για την εξεύρεση λύσης.

ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΣτΕ & ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ

Για όλα τα παραπάνω, 40 περίπου συνάδελφοι έχουμε καταθέσει προσφυγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά και παρέμβαση στην ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με μοναδικό μας αίτημα την επαναφορά των συντάξεων των ναυτικών στα προ μνημονίων επίπεδα. Πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι η ελληνική δικαιοσύνη θα σταθεί και αυτή τη φορά στο ύψος της.