Μ.Βαρβιτσιώτης στο Economist: "Nα κάνουμε τη ναυτιλία να έχει περισσότερη σύνδεση με την ελληνική οικονομία"

«Κυρίες και κύριοι,

Για τη σημασία που έχει ο τουρισμός και η ναυτιλία για την ελληνική οικονομία, νομίζω ορισμένα πράγματα είναι αυταπόδεικτα. Είναι γεγονός, όμως, ότι από την στιγμή που έπαψε το διακύβευμα της χώρας μας να είναι αν θα παραμείνει ή όχι στη ζώνη του Ευρώ, το διακύβευμα, πλέον, είναι ποιοι θα είναι οι μοχλοί ανάπτυξης μέσα από τους οποίους θα μπορέσουμε πραγματικά να δούμε την ελληνική οικονομία να μετασχηματίζεται, να μεταλλάσσεται και να αξιοποιεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι συγκριτικά πλεονεκτήματα είναι και ο τουρισμός, αλλά και η ναυτιλία. Αν τα ενώσουμε αυτά τα δύο θα μπορέσουμε να μιλήσουμε, καταρχάς, για το θαλάσσιο τουρισμό που για εμάς υπήρξε, τον τελευταίο χρόνο, ένα σημαντικό πεδίο δράσης.

Πριν από μερικούς μήνες ψηφίστηκε το καινούριο θεσμικό πλαίσιο για το θαλάσσιο τουρισμό, ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο ωρίμασε μετά από περίπου πέντε χρόνια διαβουλεύσεων, οκτώ διαφορετικούς υπουργούς που ασχολήθηκαν με αυτό, και τέσσερα σχέδια νόμου τα οποία κατατέθηκαν, αλλά ουδέποτε ψηφίστηκαν στη Βουλή.

Σήμερα, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ένα από τα πιο ανταγωνιστικά πλαίσια λειτουργίας στο ελληνικό yachting, με στόχο να αυξήσουμε τα σκάφη αναψυχής που βρίσκονται στη χώρα. Θα σας πω ότι πριν από την κρίση φιλοξενούσαμε γύρω στα 25.000 σκάφη αναψυχής στη χώρα και σήμερα φιλοξενούμε γύρω στα 17.000 σκάφη. Εάν αναλογιστούμε ότι κάθε σκάφος αναψυχής δημιουργεί άμεσα περίπου δύο θέσεις εργασίας και έμμεσα χρηματοδοτεί άλλες περίπου οκτώ με εννιά, καταλαβαίνετε τι βαθμό απώλειας είχαμε. Φανταστείτε ότι έχουμε μια εκπληκτική πολυνησία, με μοναδικές ακτές. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι θα έπρεπε να είμαστε ο παγκόσμιος προορισμός του yachting. Πιστεύω ότι οφείλουμε να αναδειχθούμε σίγουρα στην Μεσόγειο. Παρόλα αυτά δυσλειτουργίες, μια λογική φορολογικής επιδρομής πάνω στα σκάφη αναψυχής και, γενικά, μια λαϊκίστικη νοοτροπία που επικράτησε το τελευταίο καιρό απέναντι στους σκαφάτους ουσιαστικά έδιωξε σκάφη, μείωσε θέσεις εργασίας, άδειασε μαρίνες, στέρεψε καρνάγια και εταιρίες Υπηρεσιών.

Θέλουμε, λοιπόν, από φέτος, ολοκληρώνοντας τις παρεμβάσεις μας στο τομέα του yachting μέσα στο καινούργιο θεσμικό πλαίσιο, να επανασυστήσουμε τον κλάδο και να δώσουμε ανάπτυξη, είτε στους κατασκευαστές , στις μαρίνες, στους συντηρητές, στους τροφοδότες και, βεβαίως, τους τουριστικούς πράκτορες είτε να αναπτύξουμε τουριστικούς προορισμούς, που σήμερα δεν είναι αναπτυγμένοι, χωρίς να δώσει το κράτος ούτε ένα ευρώ. Άλλωστε, αυτή είναι η ουσία: Ο θαλάσσιος τουρισμός, είτε κρουαζιέρα είτε yachting, φέρνουν λεφτά στη χώρα με ελάχιστες δυνατές επενδύσεις. Φανταστείτε ότι για να έρθει ένας τουρίστας σε οποιοδήποτε προορισμό θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχο αεροδρόμιο, λιμάνι, να υπάρχουν ξενοδοχεία, τα οποία θα τον φιλοξενήσουν και για τα οποία έχουν δαπανηθεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις όλη την προηγούμενη περίοδο.

Για να έρθει, όμως, ένα σκάφος αναψυχής εκείνο που χρειάζεται είναι ένα φιλικό, θεσμικό περιβάλλον. Ειδικά σε ότι αφορά την κρουαζιέρα γίνονται σήμερα επενδύσεις, πολύ σημαντικές επενδύσεις, ώστε να αναδείξουμε την πολλαπλότητα των προορισμών. Να μην είναι η Ελλάδα ένας χώρος που έχουμε μόνο την Σαντορίνη ή τη Μύκονο, τον Πειραιά, και στη συνέχεια ή τη Ρόδο ή το Ηράκλειο και στη συνέχεια χάνεται ο τουρίστας. Μπορούμε και αναδεικνύουμε αυτή τη στιγμή πολλούς διαφορετικούς προορισμούς ώστε, ξεκινώντας από την Κέρκυρα και καταλήγοντας στη Ρόδο, να υπάρχουν διάφοροι προορισμοί που ένα κρουαζιερόπλοιο μπορεί να σταθμεύσει, προσφέροντας πολλαπλές και διαφορετικές επιλογές στους επιβάτες. Τώρα, έχοντας ολοκληρώσει και τις παρεμβάσεις σ’ αυτόν τον κλάδο, αίροντας ουσιαστικά τα τελευταία εμπόδια για τη λειτουργία του home porting, νομίζω ότι παρά του ότι η φετινή χρονιά φαίνεται ότι θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη, πιστεύουμε ότι από την επόμενη χρονιά θα δούμε μία σημαντική και ουσιαστική αύξηση. Εξάλλου, θα ολοκληρωθούν μέσα στο 2015 σημαντικές παρεμβάσεις και αναβαθμίσεις λιμένων σε όλη την Ελλάδα.

Τώρα, όμως, πάμε στο κύριο κομμάτι της ανάπτυξης διαμέσου της ναυτιλίας. Στο πάνελ μαζί μου είναι δύο διακεκριμένοι Έλληνες εφοπλιστές. Να σας πουν πώς έχουν πετύχει να σηκώνουν λεφτά από τις παγκόσμιες αγορές και να αξιοποιούν το συγκριτικό πλεονέκτημα που λέγεται ελληνική εφευρετικότητα στη θάλασσα, ελληνικό ship management, και το πώς έχει καταφέρει η Ελλάδα και οι Έλληνες πλοιοκτήτες να κατέχουν το 15% του παγκόσμιου στόλου.

Εμάς μας ενδιαφέρει το πώς θα μπορέσουμε αυτόν τον κλάδο, να τον κάνουμε να έχει περισσότερη σύνδεση με την ελληνική οικονομία, το πώς θα μπορέσουμε να κινητρο-δοτήσουμε περισσότερα ναυτιλιακά κεφάλαια να επενδυθούν στη χώρα, το πώς θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε αυτό που λέγεται shipping cluster στον Πειραιά.

Δυστυχώς, φορολογικές παρεμβάσεις το τελευταίο διάστημα έφεραν αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Γι’ αυτό και πρέπει να τις ξαναδούμε μέσα σε ένα πλαίσιο ανάπτυξης και όχι μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο επικρατεί σε όλη την Ευρώπη σαν λογική και, ιδιαίτερα, στις λαϊκίστικες φυλλάδες των χωρών της βορείου Ευρώπης: Δηλαδή, ότι είναι καλοί οι Έλληνες εφοπλιστές, αλλά τι φόρους πληρώνουν. Δεν είναι το αντικείμενό μας αυτό, και δεν θα πρέπει να είναι ο στόχος μας. Αυτό είναι, άλλωστε, που ενισχύσαμε σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας: Ότι ενώ έχουμε ένα σχετικό πλεονέκτημα ως Ευρωπαϊκή Ένωση, να έχουμε την ισχυρότερη ναυτιλία στον πλανήτη, αν βάλουμε κανόνες που θα την καταστήσουν μη ανταγωνιστική, δε θα δημιουργήσουμε ουσιαστικά έσοδα για τα κράτη μας. Απλώς, θα χάσουμε θέσεις εργασίας και οι επιχειρήσεις που σήμερα λειτουργούν στα κράτη μας, θα φύγουν προς εκεί που υπάρχουν τα περισσότερα προνόμια και αυτές είναι οι αγορές της Άπω Ανατολής.

Γι’ αυτό και επαναχαράξαμε την ευρωπαϊκή στρατηγική και την ευρωπαϊκή πολιτική για τη ναυτιλία, μέσα από τη διακήρυξη των Αθηνών. Ένα κείμενο το οποίο πραγματικά βάζει πολύ αναλυτικές προσεγγίσεις της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη Ναυτιλία και, βέβαια, μέσα από αυτή τη διαδικασία προσπαθούμε να τελειώσουμε και τα θέματα που ταλαιπωρούν πάρα πολλά Kράτη- Μέλη σε ότι αφορά το tonnage tax.

Την ώρα που εμείς , κάτω από την πίεση των δυνάμεων της Αντιπολίτευσης, συζητάμε πώς θα φορολογήσουμε τα ναυτιλιακά εισοδήματα, είναι γεγονός ότι άλλες χώρες σήμερα, όπως η Μ. Βρετανία, προσπαθούν ακόμα και με την παρουσία της Βασιλικής οικογένειας να πείσουν πάρα πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να επιστρέψουν και να ξαναφέρουν την έδρα τους στο Λονδίνο.

Θέλω να σας πω, παράλληλα, ότι οφείλουμε να αξιοποιήσουμε και ένα άλλο συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει η Ελληνική Ναυτιλία: Σκεφτείτε ότι πριν από 15 χρόνια, τα έτη ηλικίας των ελληνόκτητων πλοίων ξεπερνούσαν την 20ετία. Σήμερα, η ηλικία πέφτει σημαντικά κάτω από τα 10 χρόνια. Είναι, ανάλογα με την εκτίμηση, από 8, 8 ως τα 9,2 χρόνια ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων. Και, βέβαια, υπάρχουν και τεχνολογικές καινοτομίες, οι οποίες είναι πρωτόγνωρες για την Ελλάδα. Ενώ στο παρελθόν η πλειοψηφία του στόλου προερχόταν από δεύτερο ή τρίτο χέρι, σήμερα συζητάμε για ένα στόλο νεότευκτο, ο οποίος κατορθώνει και τεχνολογικά επιτεύγματα, όπως για π.χ ο διάπλους του «Βορείου περάσματος» από ελληνόκτητο LNG, για πρώτη φορά. Μάλιστα, χθες διάβαζα ότι άλλες εταιρείες σκοπεύουν- πλέον- να καθιερώσουν αυτόν το δρόμο για την ενεργειακή επάρκεια της Ιαπωνίας.

Εμείς, θα προσπαθήσουμε σε συνεργασία, πάντα, με τα συναρμόδια υπουργεία και, ιδιαίτερα, με το Υπουργείο Οικονομικών να διαμορφώσουμε αυτό το πλαίσιο και να το παρουσιάσουμε: Πώς, δηλαδή, το Shipping Cluster θα αποκτήσει πραγματικά βάση και δομή για την παρουσία του στη χώρα, θα έχει τις συνθήκες ασφάλειας ώστε να μην υπάρχει ανασφάλεια στον οποιοδήποτε επενδυτή και, βέβαια, να μπορέσουμε να προμηθησεύσουμε με το καλύτερο στελεχιακό δυναμικό τις Ναυτιλιακές Εταιρείες, μέσα από την αναμόρφωση της Ναυτικής Εκπαίδευσης και της διευκόλυνση της ναυτολόγησης των Ελλήνων ναυτικών.

Κλείνοντας, θέλω να σας πω ότι στη δική μας φιλοσοφία υπάρχουν μερικές φράσεις που την χαρακτηρίζουν. Μία από αυτές τις φράσεις είναι του φιλόσοφου Σενέκα, η οποία λέει: “Για όποιον δεν ξέρει που πηγαίνει, δεν υπάρχει ούριος άνεμος». Εμείς έχουμε σαφέστατο προσανατολισμό, ξέρουμε που πάμε και θα το πάμε το καράβι εκεί που θέλουμε. Γιατί θέλουμε πραγματικά να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει η θάλασσα συνολικά για τη χώρα μας. Είμαστε μια χώρα που πάντοτε ιστορικά προσέτρεχε στη θάλασσα σε όλες τις εποχές της κρίσης. Μέσα από τη θάλασσα μπορούμε να ξαναβρούμε διεξόδους για την ανάπτυξή μας. Το έχουμε δεί στον Πειραιά με τις μεγάλες επενδύσεις που έχουν, ήδη, γίνει και αυτές που θα ολοκληρωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα. Το βλέπουμε και θα το δούμε να εντείνεται στο yachting και στις μαρίνες. To βλέπουμε στα λιμάνια σε όλη τη χώρα και θέλουμε να το δούμε με περισσότερη και μεγαλύτερη εμπλοκή της Ελληνικής Ναυτιλίας στην εθνική οικονομία.»