Γ.Πλακιωτάκης: «Λανθασμένος προγραμματισμός του ΟΛΠ»

Σωρεία ερωτημάτων που ζητούν απάντηση για τη λειτουργία της ΟΛΠ Α.Ε. και την υλοποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Οργανισμού Λιμένων Πειραιώς  απευθύνει με ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή  προς τον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης   Δημήτρη Παπαδημητρίου και τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής  Παναγιώτη Κουρουμπλή ο Τομεάρχης Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής της Ν.Δ, Βουλευτής Λασιθίου, Γιάννης  Πλακιωτάκης.

Αναλυτικά  το κείμενο της ερώτησης:

Κύριοι Υπουργοί,

Με τον νόμο 4404/2016, η Ελληνική Βουλή  προχώρησε στην κύρωση της σύμβασης παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΟΛΠ  σχετικά με τη χρήση και εκμετάλλευση χώρων και περιουσιακών στοιχείων εντός  του λιμένος Πειραιώς.

Στο νόμο περιλαμβάνονται  μια σειρά υποχρεωτικών επενδύσεων –των πρώτων καλουμένων του προϋπολογισμού που ανέρχονται στο ποσό των 293,8 εκ ευρώ εντός της πρώτης πενταετίας.

Επειδή το χρονοδιάγραμμα  υλοποίησης  των επενδύσεων αυτών είναι εξαιρετικά μεγάλο, θεωρήθηκε δεδομένο σύμφωνα με την πάγια τακτική που ακολουθείται συνήθως, ότι ο επενδυτής θα προχωρούσε άμεσα μετά την υπογραφή στον αναλυτικό ποιοτικό και ποσοτικό χρονικό προσδιορισμό των επιμέρους έργων και θα έθετε αυτό προς έγκριση στο εποπτεύον ΥΕΝ, έτσι ώστε τελικώς το υπό υλοποίηση εγκεκριμένο πρόγραμμα να εκφράζει και  την πολιτική βούληση του Ελληνικού Δημοσίου και συγκεκριμένα την προώθηση εκείνων των έργων-επενδύσεων που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα εμπεριέχουν αναπτυξιακή δυναμική αφού το πρώτιστο ενδιαφέρον της Πολιτείας είναι η ανάπτυξη και η αντιμετώπιση της τεράστιας ανεργίας που ταλανίζει τη χώρα μας.

Ενώ λοιπόν έχει ήδη παρέλθει διάστημα άνω των 5 μηνών και όπως πληροφορούμαστε το νέο Δ.Σ του Οργανισμού στο οποίο και συμμετέχουν δύο εκπρόσωποι του ΤΑΙΠΕΔ (χωρίς κάποια συνεννόηση –πριν η ακόμη και μετά- με τον εποπτεύοντα φορέα που σύμφωνα με τον νόμο  4150/2013 άρθρο 2 ή και την ίδια την σύμβαση άρθρο 2.1 είναι το ΥΕΝ) προχώρησε αυθαίρετα στις αρχές του Νοεμβρίου του 2016, στην έγκριση του προγράμματος έργων-επενδύσεων του τρέχοντος έτους χωρίς να προηγηθεί συνεννόηση  με το Ελληνικό Δημόσιο για τον σχετικό πίνακα. (Ο ν.4150/2013 στο άρθρο 2 αναφέρει ρητώς ότι το ΥΕΝ εποπτεύει πέραν των άλλων για θέματα αναπτυξιακά τους οργανισμούς  λιμένων Α.Ε.)

Η συγκεκριμένη παράλειψη, είναι μείζονος σημασίας, αφού ένας εκ των στρατηγικών στόχων της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ ήταν οι επενδύσεις στην ναυπηγοεπισκευή τόσο σε έργα υποδομής όσο και σε απαραίτητο εξοπλισμό όπως π.χ νέας πλωτής δεξαμενής και  άλλων αναγκαίων μηχανημάτων.

Επομένως,  ακόμη και σήμερα, 5 μήνες μετά, δεν είναι γνωστές ούτε οι ημερομηνίες άφιξης της πλωτής δεξαμενής ή περισσοτέρων από μία πλωτών δεξαμενών, αλλά ούτε και η ακριβής ανυψωτική τους ικανότητα. Το συγκεκριμένο γεγονός έχει ως αποτέλεσμα  εξαιτίας της γνωστής  έλλειψης διαθεσίμων  πλωτών δεξαμενών στα λειτουργούντα ναυπηγεία στην χώρα  μας  να μην εξασφαλίζεται αντικείμενο εργασιών στον χώρο της μετασκευής-επισκευής  και έτσι  να αυξάνεται η ανεργία στη ΝΕΖ  και η χώρα μας να μην μπορεί στρατηγικά να εκμεταλλευτεί την σοβαρή κρίση στην γείτονα Τουρκία προσελκύοντας εργασίες ναυπηγοεπισκευής.

Το γεγονός αυτό, είναι ακόμη σοβαρότερο διότι ως γνωστόν σε αυτήν την χρονική περίοδο η ακτοπλοΐα θέλει να επενδύσει στα πράσινα πλοία, η ΕΕ προτίθεται να συμμετάσχει στα πράσινα προγράμματα χρηματοδοτώντας τα, για το περιβάλλον λαμβάνονται αποφάσεις με τεράστια επίπτωση στην ναυτιλία όπως π.χ μείωση της περιεκτικότητας του καυσίμου σε θείο από το 2020 και η Ελλάδα που θα έπρεπε να επανεκκινήσει την ανάπτυξη στον χώρο αυτό θα βρεθεί εκτός όλων των συμφωνιών εξαιτίας των λανθασμένων  επιλογών του ΟΛΠ δηλ. της COSCO. Οι συγκεκριμένες επιλογές δύναται βεβαίως να εξυπηρετούν την συγκεκριμένη εταιρία,  αλλά δεν μπορεί να εκφράζουν και την πολιτική βούληση του Ελληνικού Δημοσίου, που ελαφρά την καρδία επέτρεψε ή επιτρέπει στον επενδυτή την υλοποίηση της επένδυσης του χωρίς αναλυτικό και στοχευμένο πρόγραμμα ή και χωρίς οιονδήποτε έλεγχο.

Η σοβαρότητα της άμεσης έλευσης της δεξαμενής, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις και από δημοσιεύματα στον τύπο, (συγκεκριμένα κάποια από αυτά επικαλούνται  ότι  επισημάνθηκε προσφάτως και από τον αρμόδιο υπουργό κ. Κουρουμπλή σε κοπή πίτας)

Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κίνα, δημοσιεύτηκαν θριαμβευτικές ανακοινώσεις  στον τύπο, ότι ο πρόεδρος της κρατικής COSCO, προγραμμάτιζε/υποσχέθηκε  πέραν των υποχρεωτικών συμβατικών επενδύσεων 350 εκ ευρώ και 250 εκ ευρώ επιπλέον σε όλες τις δραστηριότητες του λιμανιού και ότι σε αυτές περιλαμβάνεται και μια δεύτερη δεξαμενή 300.000 τόνων, προκειμένου να δραστηριοποιηθεί στο χώρο των νέων ναυπηγήσεων. Τα παραπάνω αναδημοσιεύτηκαν πρόσφατα στον οικονομικό τύπο μαζί με την πρόσθετη πληροφορία ότι ο πρωθυπουργός μέσω του ΤΑΙΠΕΔ έχει καλέσει τους Κινέζους επενδυτές να ενδιαφερθούν για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, φροντίζοντας μάλιστα να εξασφαλίσουν αντικείμενο εργασιών από τον ελεγχόμενο στόλο ποντοπόρων πλοίων που διαθέτουν. 

Πέραν της σύμβασης  παραχώρησης του νόμου 4404/16 που η πλειοψηφία των μετοχών της ΟΛΠ ΑΕ αποκτήθηκε από την  Cosco Group (Hong Kong) Limited, υπό εκτέλεση υπάρχει από το 2009 και η σύμβαση παραχώρησης των προβλητών 2 και 3 (νόμος 3755/2009) που είχε και πάλι αναλάβει η COSCO PACIFIC  Limited (HongKong),θυγατρική προφανώς της παραπάνω εταιρίας) με την υποχρέωση αρχικά  καταβολής εγγυημένου ανταλλάγματος ή ποσοστού επί του κύκλου εργασιών της και  μισθώματος ενοικίασης για τους χώρους που καταλαμβάνουν οι  εγκαταστάσεις τους. Την παρακολούθηση της σύμβασης αυτής, μέχρι τώρα την πραγματοποιούσε ο κρατικός ΟΛΠ. Μετά την υπογραφή της νέας σύμβασης παραχώρησης και της ανάληψης της πλειοψηφίας των μετοχών και της διοίκησης του ΟΛΠ από την κινεζικών συμφερόντων COSCO του νόμου 4404 (με 51%), η  COSCO του νόμου 4404 θα επιβλέπει την  COSCO του νόμου 3755 οπότε και θα μπορούσαν να δημιουργηθούν  σειρά ερωτηματικών, (όπως προστασία της μειοψηφίας των μετόχων) αφού ο ελεγκτής  και ο ελεγχόμενος είναι ουσιαστικά ο ίδιος .(Για την καλύτερη κατανόηση της σοβαρότητας του θέματος  αναφέρεται ενδεικτικά ότι το 2017 η ΣΕΠ εταιρεία ειδικού σκοπού που ιδρύθηκε από την COSCO Pacific το 2009 προκειμένου να  αναλάβει την υλοποίηση της σύμβασης παραχώρησης των δύο προβλητών θα πρέπει να καταβάλει το 2017 στον ΟΛΠ / COSCΟ 21% επί του κύκλου εργασιών πλέον  των μισθωμάτων ενοικίασης των   προβλητών  που θα ξεπερνά  αυτήν την περίοδο ακόμη και τα 35,0 εκ ευρώ ετησίως. Με αυτήν την προβληματική δομή των κινέζικων εταιρειών στον Πειραιά, αποδυναμώνονται και ελαχιστοποιούνται  σημαντικά τα οφέλη του ΕΔ από την σύμβαση παραχώρησης, αφού τα προς καταβολή ποσά, περιέρχονται εμμέσως  κατά 51% άμεσα και 67% μετά από μία πενταετία στoν ιδιοκτήτη των δύο εταιρειών που είναι ο ίδιος δηλ στην COSCO και έτσι το τίμημα-αντάλλαγμα  της νέας παραχώρησης (2016)  της πλειοψηφίας των μετοχών του ΟΛΠ γίνεται στην πραγματικότητα πολύ μικρό.

Στο συγκεκριμένο σημείο θα πρέπει να τονίσουμε και να υπενθυμίσουμε ότι το 2008 είχε επιτευχθεί  για την παραχώρηση των δύο προβλητών  αντάλλαγμα σε ΚΠΑ 665 εκ ευρώ χωρίς επενδύσεις ,ενώ το 2016  για το 67% των μετοχών του λιμανιού δηλ (πρακτικά για ολόκληρο το λιμάνι υποδιπλάσιο τίμημα   331,8 εκ Ευρώ  ΚΠΑ χωρίς επενδύσεις.

Σε συνέχεια όλων των παραπάνω ερωτούνται οι αρμόδιοι Υπουργοί Οικονομίας και Ανάπτυξης και  Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

1. Τι μέτρα έχουν ληφθεί για να θεραπευθεί άμεσα ο  υφιστάμενος λανθασμένος προγραμματισμός του ΟΛΠ και να                  προγραμματισθούν τα αναγκαία αναπτυξιακά έργα για τη χώρα μας όπως π.χ η επίσπευση της έλευσης στον ΟΛΠ  των συμβατικών και λοιπών υπεσχημένων  δεξαμενών προκειμένου να ενισχυθεί η δραστηριότητα στην ναυπηγική και ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη;

2. Ποιες ενέργειες έχουν προγραμματισθεί προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο έλεγχος και η εποπτεία της σύμβασης παραχώρησης, ώστε να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη από τον ΟΛΠ  και η υλοποίηση  των προβλεπομένων επενδύσεων και έργων να ικανοποιεί ουσιαστικότερα τις απαιτήσεις  του ΕΔ και της κοινωνίας γενικότερα;

3. Ποια παρέμβαση πραγματοποιήθηκε  από τους εκπροσώπους του ΕΔ (ΤΑΙΠΕΔ) στο Δ.Σ του ΟΛΠ κατά την έγκριση των επενδύσεων και ποιες  γενικότερα είναι οι  υποχρεώσεις τους έναντι του ΕΔ;

4. Ποιες είναι οι ενέργειες στις οποίες έχει προβεί το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης μετά την ανακοίνωση των Κινέζων επενδυτών περί συμπληρωματικών επενδύσεων 250 εκ ευρώ, προκειμένου αυτές να καθοριστούν επακριβώς και να συμφωνηθούν εντασσόμενες μάλιστα σε ένα ισχυρό αναπτυξιακό πρόγραμμα  τόσο στο χώρο της λιμενικής, όσο και στο χώρο της ναυπηγοεπισκευαστικής μας βιομηχανίας; Υπάρχει κάποια σύνδεση της σύμβασης παραχώρησης και των υποχρεώσεων της COSCO αναφορικά με τις δεξαμενές, με τον εξοπλισμό των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά και την πρόταση που φέρεται ότι έκανε το   ΤΑΙΠΕΔ για την  παραχώρηση της μεγάλης δεξαμενής των 500.000 τόνων ; Έχει η κυβέρνηση την σύμφωνη γνώμη της Ε.Ε και της επιτροπής  ανταγωνισμού για την ακολουθούμενη διαδικασία για  την αποφυγή μελλοντικώς προστίμων για κρατικές ενισχύσεις;

Σε ποια φάση βρίσκεται το θέμα των δύο χωριστών διεθνών διαιτησιών των οικονομικών απαιτήσεων της ABU DAHABI MAR εναντίον του Ελληνικού Δημοσίου και αντιστρόφως του Ελληνικού Δημοσίου εναντίον της συγκεκριμένης εταιρίας. Βρίσκεται στην φάση που είναι υπέρ Ελληνικού Δημοσίου έτσι ώστε το επόμενο στάδιο να είναι η επίλυση του θέματος των 500 εκατ. κρατικών επιδοτήσεων;

5. Έχει ληφθεί μέριμνα για την αποφυγή επικάλυψης αρμοδιοτήτων των αρμόδιων υπουργείων όπως η συναρμοδιότητα για τις παραχωρήσεις των λιμανιών  και την ναυπηγική βιομηχανία δηλ. των  Υπουργείων ναυτιλίας και νησιωτικής πολιτικής, οικονομίας και ανάπτυξης, εθνικής άμυνας και των αρχών ΡΑΛ, λιμένα Πειραιώς και της περιφέρειας; (π.χ ο ΟΛΠ έχει την ευθύνη ανάπτυξης  της ναυπηγοεπισκευής στην Ζώνη-ΝΕΖ-{ο ΟΛΠ θεσμικά και σύμφωνα με τον νόμο 4150/2013 αρθρο2  και τον νόμο 4404/2016 άρθρο 2.1} εποπτεύεται από το ΥΕΝ πλην όμως τα θέματα ναυπηγείων σύμφωνα με απόφαση της διυπουργικής αποτελούν αρμοδιότητα του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Στέργιου Πιτσιόρλα, γεγονός που θα δημιουργήσει δυσλειτουργίες στις συμβάσεις παραχώρησης  που εποπτεύονται συντονίζονται από άλλο υπουργείο και άλλες Αρχές)

6. Πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής του ανεξάρτητου μηχανικού  που φαίνεται ότι καθυστερεί αφού το εξάμηνο έχει ήδη συμπληρωθεί και ποια είναι η διαδικασία επιλογής του; Συμπληρωματικά, ζητούμε να κατατεθούν τα προβλεπόμενα από την σύμβαση κριτήρια επιλογής του και τα στοιχεία δημοσιοποίησης της διαδικασίας επιλογής ( άρθρο 27 της σύμβασης)

7. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας του ανεξάρτητου μηχανικού στην υλοποίηση των έργων του παραρτήματος  7. 2  παρακαλείται το επιβλέπον υπουργείο να  μας πληροφορήσει, εάν υλοποιούνται  έργα του σχετικού  πίνακα  άνευ της παρουσίας  και ορισμού  του και εάν όντως αυτό συμβαίνει να μας εξηγήσετε πως εξασφαλίζονται τα προβλεπόμενα από την σύμβαση παραχώρησης που αφορούν στο συγκεκριμένο;

8.Επειδή το δημόσιο συμφέρον προστατεύεται κατά τον καλύτερο τρόπο όχι μόνο από τον ανεξάρτητο μηχανικό αλλά και από τις εταιρείες που θα αναλάβουν  την υλοποίηση των έργων, είναι  απολύτως απαραίτητο αυτές να έχουν επαρκή οικονομική επιφάνεια και κατάλληλη τεχνική εμπειρία. Ως εκ τούτου η  αρχή του YEN που είναι υπεύθυνη για τις εγκρίσεις θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι τηρούνται όλα τα πρότυπα, προδιαγραφές και ισχύοντα στα δημόσια λιμενικά έργα και ότι έχουν τεθεί τα σωστά κριτήρια επιλογής και ότι  η  εταιρεία που έχει επιλεχθεί τηρεί στο ακέραιο τα κριτήρια  επιλογής και  άρα οι επιλεγμένες  διαδικασίες τηρούνται πιστά, π.χ κανόνες δημοσιότητας, διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης, αναλογικότητας και μη διάκρισης. Κατόπιν όλων αυτών παρακαλείται το Υπουργείο να μας ενημερώσει εάν στα  υλοποιούμενα  στο λιμάνι αυτήν την περίοδο έργα του πίνακα 7.2 έχουν ληφθεί υπόψη όλα  τα παραπάνω αναφερόμενα.

9. Τέλος ερωτάται το ΥΕΝ πως και από ποιόν παρακολουθείται η τήρηση των όρων  της σύμβασης παραχώρησης των προβλητών 2 και 3 δηλ. του νόμου 3755/2009 και πως διασφαλίζονται τόσο τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου, (το οποίο και διατηρεί ποσοστό στον ΟΛΠ  23%) όσο και των άλλων μετόχων αφού μετά την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης με τον ΟΛΠ, ουσιαστικά  ο ελεγκτής και ο ελεγχόμενος είναι ο ίδιος, γεγονός που βεβαίως ακόμη και εάν είναι νόμιμο( διαφορετικές εταιρίες) ουδόλως είναι και ηθικό αφού ο βασικός μέτοχος είναι ο ίδιος