Αναγκαία η παράταση για τα νέα καύσιμα στη ναυτιλία

Του Μιχάλη Λάμπρου,
 Γενικού Διευθυντή της Majestic International Cruises Inc.

Πλησιάζει ο χρόνος που βάσει των κανονισμών του ΙΜΟ θα τεθεί σε εφαρμογή σε παγκόσμια κλίμακα η επιβολή καυσίμων μειωμένων σε περιεκτικότητα θείου για τα πλοία σε διεθνές επίπεδο, κάτι που σημαίνει ότι το κόστος των νέων καυσίμων θα αυξήσει σε υψηλό επίπεδο τα λειτουργικά έξοδα των πλοίων, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό να μην είναι πλέον ανταγωνιστικό και να αντιμετωπίζουν κίνδυνο απόσυρσης από την παγκόσμια αγορά.

Το ετήσιο επιπλέον κόστος σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται πάνω από 60 δισ. δολάρια.
Γι’ αυτό το τόσο σοβαρό πρόβλημα που η εφαρμογή του μπορεί να τινάξει στον αέρα μια πολλή μεγάλη μερίδα κυρίως ποντοπόρων πλοίων, έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα οι αρμόδιοι φορείς εκώφευαν.
Τώρα όμως που τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα άρχισαν οι ανησυχίες, οι διαμαρτυρίες και οι προσπάθειες να περάσομε όσο πιο ανώδυνα γίνεται στο στάδιο της κατανάλωσης των ακριβών νέων καυσίμων.
Αλλά ας ξαναπάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η συμμόρφωση με τον κανονισμό χρήσης καυσίμων μειωμένου θείου μπορεί να επιτευχθεί επί του παρόντος μόνο με δυο τρόπους. Ή να χρησιμοποιούνται καύσιμα μειωμένης περιεκτικότητας ή με τη χρήση εξοπλισμού αποθείωσης των καυσαερίων. Πρόκειται για τα λεγόμενα scrubbers, η αγορά και η τοποθέτηση των οποίων όμως σημαίνει σημαντικότατα κόστη. Πόσο σημαντικά; Από 3 έως 5 εκατομμύρια Ευρώ για κάθε πλοίο. Πλοίο που όμως μπορεί να μην αξίζει σε εμπορική αξία περισσότερο από μερικά εκατομμύρια δολάρια και ως εκ τούτου να είναι εντελώς ασύμφορος ο εξοπλισμός του με scrubber. Αλλά και η εναλλακτική, η χρήση των ακριβότερων καυσίμων χαμηλού θείου, δεν είναι πάντοτε δυνατή αφού δεν παράγονται διεθνώς επαρκείς ποσότητες τέτοιου καύσιμου το οποίο δεν θα διατίθεται σε όλα τα λιμάνια σε παγκόσμια κλίμακα.
Η χρήση των scrubber, τα περισσότερα εκ των οποίων με τη σειρά τους χρησιμοποιούν θαλασσινό νερό για να φιλτράρουν τα καυσαέρια, απλώς μεταφέρει την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με θείο στην θάλασσα. Σειρά μελετών που δημοσιεύονται το τελευταίο διάστημα στα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης σημειώνουν ευθέως πως η χρήση scrubber είναι επιεικώς αμφιλεγόμενη.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως η απόφαση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για χρήση καυσίμων με περιεκτικότητα σε θείο μέχρι 0,5% από το 2020 και μετά υπήρξε μια βιαστική απόφαση που ούτε σωστά υπολογίστηκαν οι επιπτώσεις της ούτε κανένα πρόβλημα λύνει χωρίς να δημιουργεί άλλα.
Η στροφή σε ελαφρύτερα καύσιμα χαμηλού θείου στα πλοία θα μπορούσε να αυξήσει την τιμή του πετρελαίου ντίζελ για τα φορτηγά κατά 50% και για τα καύσιμα αεροσκαφών κατά 30-40% από το 2020.
Ευτυχώς τώρα, έστω και την τελευταία στιγμή, όλοι σχεδόν οι διεθνείς φορείς ναυτιλίας αντιλήφθηκαν το μέγεθος του προβλήματος και προσπαθούν με παρεμβάσεις να πείσουν τον ΙΜΟ να αντιληφθεί το μέγεθος των αλλαγών που θα προκύψουν στην παγκόσμια Ναυτιλία, και να λάβει έγκαιρα κατάλληλα μέτρα.
Ο Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών κύριος Θεόδωρος Βενιάμης, παρενέβει πρόσφατα προς τον ΙΜΟ δηλώνοντας τα εξής:
“Όσον αφορά το θέμα του παγκόσμιου ανώτατου ορίου θείου από το 2020, υπάρχουν πολλά γνωστά και σωστά εντοπισμένα κενά στον κανονισμό, που οδηγούν σε πρακτικά προβλήματα κατά την εφαρμογή και την επιβολή του κανονισμού, καθώς και σε κάποιες περιπτώσεις σε στρέβλωση του ανταγωνισμού, στα οποία κανείς δεν μπορεί πλέον να κλείνει τα μάτια. Τα ζητήματα της διαθεσιμότητας ασφαλών, συμμορφούμενων καυσίμων παγκοσμίως• η υιοθέτηση των Οδηγιών για συνεπή εφαρμογή με τη συμπερίληψη της ρήτρας περί «λειτουργικών κωλυμάτων» (operational constraints)• η εφαρμογή ορθών και πρακτικών μέτρων για την ρεαλιστική αντιμετώπιση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης του πλοίου λόγω αιτιών εκτός ελέγχου του• οι περιβαλλοντικές, επιχειρησιακές, νομικές, καθώς και άλλες αβεβαιότητες του κανονισμού που σχετίζονται με τη χρήση συστημάτων έκπλυσης καυσαερίων, είναι όλα σημαντικά ζητήματα που ενέχουν τον κίνδυνο σοβαρής διατάραξης του διεθνούς εμπορίου, εάν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα άμεσα.
Υπάρχει αναγκαιότητα να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα που θα υιοθετήσει ο ΙΜΟ είναι εφικτά για το σύνολο της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Κάθε τομέας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει τα πιο κατάλληλα μέτρα για το επιχειρησιακό του μοντέλο, και αυτό θα πρέπει να είναι σεβαστό από όλους.
Είμαι βέβαιος ότι ο ΙΜΟ θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και θα ανταποκριθεί στον αδιαμφισβήτητο ρόλο του ως παγκόσμιου ρυθμιστή της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Αυτό το παγκόσμιο κύρος συνεπάγεται μεγάλη ευθύνη και αυτό θα πρέπει να είναι στη σκέψη όλων των συμμετεχουσών αντιπροσωπειών στις επικείμενες διεργασίες του ΙΜΟ. ”
Την ύστατη αυτή ώρα θέλω για άλλη μια φορά να απευθύνω θερμή παράκληση προς τον ΙΜΟ αλλά και προς όλες τις Ελληνικές και τις διεθνείς οργανώσεις της Ναυτιλίας να επιμείνουν στην παράταση εφαρμογής των νέων κανονισμών χρησιμοποίησης καυσίμων από τα πλοία πέραν της 1ης Ιανουαρίου 2020 κατά τρία ή ακόμα και πέντε χρόνια, ούτως ώστε να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος και στις πλοιοκτήτριες εταιρείες να προσαρμοστούν έγκαιρα, αλλά κυρίως στις εταιρείες προμήθειας καυσίμων, ούτως ώστε να φροντίσουν για την ομαλή διάθεση των νέων καυσίμων σε όλα τα λιμάνια που συνήθως προμηθεύονται καύσιμα τα πλοία σε διεθνές επίπεδο.