1 Αυγ 2017

Η ναυτιλιακή βιομηχανία, κεντρικός μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας

Η ενίσχυση των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα και η ύπαρξη κινήτρων για την ανάπτυξη δυναμικών ναυτιλιακών πλεγμάτων (clusters) μπορεί να αποτελέσουν βασικό εργαλείο στην προσπάθεια της χώρας να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της ως παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η μελέτη που πραγματοποίησε η Ernst & Young σε συνεργασία με τους ερευνητές-διδάσκοντες στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Θάνο Πάλλη και Γιώργο Βαγγέλα, με αντικείμενο τη δομή των υφιστάμενων ναυτιλιακών πλεγμάτων και τους τρόπους βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού ναυτιλιακού πλέγματος. «Η ναυτιλιακή βιομηχανία αποτελεί τον πλέον εξωστρεφή τομέα της ελληνικής οικονομίας, με τις εισροές από τις ναυτιλιακές δραστηριότητες να αντιπροσωπεύουν περίπου το 6,5%.


Ωστόσο, συνομιλώντας με τη ναυτιλιακή κοινότητα διαπιστώσαμε ότι είναι ώρα η ναυτιλία να ενισχύσει περαιτέρω την ελληνική οικονομία μέσα από την ανάπτυξη σχετικών δραστηριοτήτων στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη», επισημαίνει στο «business stories» εκ μέρους των μελετητών ο κ. Πάλλης. Οι μελετητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καλώντας σε ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενίσχυση του ναυτιλιακού πλέγματος στην Ελλάδα. «Σύμφωνα με κλαδικές μελέτες στην Ε.Ε., κάθε ένα εκατ. ευρώ που συνεισφέρει ο ναυτιλιακός κλάδος στο ΑΕΠ δημιουργεί 1,6 εκατ. σε άλλους τομείς της οικονομίας και κάθε μία άμεση θέση εργασίας δημιουργεί 2,8 σε άλλους τομείς της οικονομίας της Ε.Ε. Αυτή ακριβώς η συνεισφορά εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ χωρών-πόλεων για την προσέλκυση της παγκόσμιας ναυτιλιακής δραστηριότητας και την υποστήριξη που πραγματοποιούν τα κράτη για δημιουργία ισχυρών ναυτιλιακών πλεγμάτων», τονίζει ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικής και Πολιτικής Λιμένων και προσθέτει: «Με βάση την ανταγωνιστικότητα της ελληνόκτητης ναυτιλίας μπορούμε και πρέπει να κερδίσουμε τη μάχη».

Το cluster του Πειραιά

Σύμφωνα με τη λεπτομερή καταγραφή του πληθυσμού των επιχειρήσεων ανά δραστηριότητα και περιοχή -βάσει ταξινόμησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σημαντικούς και παραδοσιακούς τομείς της ναυτιλίας-, το ναυτιλιακό πλέγμα (cluster) του Πειραιά περιλαμβάνει 3.391 εταιρείες και 28 κατηγορίες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Σήμερα λειτουργούν 998 εταιρείες διαχείρισης πλοίων, 612 ναυτιλιακού εξοπλισμού και 245 πρακτόρευσης. Ο Πειραιάς είναι το γεωγραφικό επίκεντρο του ναυτιλιακού πλέγματος, με 1.975 εταιρείες να δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ακολουθούν οι περιφέρειες: Νότιας Αττικής με 532, Βόρειας με 330 και Κεντρικής με 313 επιχειρήσεις. Μικρή παρουσία εταιρειών υπάρχει στις περιφέρειες Ανατολικής Αττικής με 61 και Δυτικής Αττικής με 44 επιχειρήσεις.

Το ναυτιλιακό πλέγμα της Θεσσαλονίκης καταγράφει 118 εταιρείες με 16 κατηγορίες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων:
■ 57 εταιρείες πρακτόρευσης
■ 24 εταιρείες διαχείρισης πλοίων
■ 12 εταιρείες ναυτιλιακού εξοπλισμού.

Πλεονεκτήματα στην Ελλάδα

Στην έρευνα συμμετείχαν εκπρόσωποι της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας οι οποίοι κατέθεσαν την άποψή τους για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της Ελλάδας ως βάσης για τις λειτουργίες διαχείρισης πλοίων και τους τρόπους με τους οποίους η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού ναυτιλιακού κέντρου θα μπορούσε να ενισχυθεί. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων στην έρευνα, ήτοι το 97%, δεν φέρει την ελληνική σημαία στα πλοία της. Η παρουσία ενός υπό διαχείριση στόλου σημαντικού μεγέθους και αξίας από το 91% των ερωτηθέντων εκτιμήθηκε ως το βασικό πλεονέκτημα του Πειραιά σε σύγκριση με τους κύριους ανταγωνιστές του. Η διαθεσιμότητα βασικών υπηρεσιών, όπως οι νομικές, ασφαλιστικές, χρηματοπιστωτικές και ναυλομεσιτικές υπηρεσίες, κρίθηκε επίσης ζωτικής σημασίας (82%).

Στα κύρια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα συμπεριλαμβάνεται και η διαθεσιμότητα στελεχών, είτε ξηράς (87%) είτε ναυτικών (67%), ενώ σημαντικές κρίνονται η πρόσβαση σε επαγγελματικές υπηρεσίες (58%) και η γεωγραφική θέση (56%). Το ρυθμιστικό περιβάλλον (49%), η χρηματοδότηση και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (40%), η φορολογία (33%) και οι υποδομές (31%) αναφέρθηκαν ως τα σημαντικότερα μειονεκτήματα, ενώ το 98% συμφώνησε ότι το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα για την περαιτέρω ανάπτυξή του.

Οι ανταγωνιστές

Ως προς τα ναυτιλιακά κέντρα που αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την Ελλάδα, τέσσερις, μεταξύ των κορυφαίων έξι επιλογών, βρίσκονται στην Ασία, αντανακλώντας τη μετατόπιση της ισορροπίας της οικονομικής δραστηριότητας προς την Ανατολή και τον Ειρηνικό.
Σύμφωνα με τον κ. Πάλλη, τα επόμενα χρόνια ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων παγκόσμιων ναυτιλιακών κέντρων θα ενταθεί. Με τα σημερινά δεδομένα, το 56% θα εξέταζε μετεγκατάσταση των λειτουργιών διαχείρισης πλοίων του εκτός Ελλάδας ενώ μόνο το 9% απέκλεισε το ενδεχόμενο.

H μετεγκατάσταση είναι πιθανή λόγω του υφιστάμενου φορολογικού και κανονιστικού περιβάλλοντος στη Σιγκαπούρη (52%) και στο Λονδίνο (48%) με αυξητική τάση, ως αποτέλεσμα του Brexit. Τρεις στους τέσσερις ανέφεραν τη Σιγκαπούρη ως το ναυτιλιακό κέντρο που θα κυριαρχήσει σε παγκόσμιο επίπεδο την επόμενη δεκαετία, ενώ ακολουθούν το Ντουμπάι και το Λονδίνο.

Δημιουργία κορυφαίου ναυτιλιακού κέντρου

Οι τέσσερις τομείς που θα μπορούσαν, σύμφωνα με τη μελέτη, να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού ναυτιλιακού κέντρου είναι η ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, το φορολογικό πλαίσιο και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, αλλά και η βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τον κ. Πάλλη, «μόνο το 22% των ερωτηθέντων χαρακτήρισε τη σημερινή δέσμευση της Πολιτείας "πολύ ισχυρή", ενώ το 44% έκρινε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική δέσμευση. Αυτό πρέπει να ανατραπεί. Οπως επίσης πρέπει να αξιοποιηθεί το γεγονός ότι το 72% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα συμμετείχε σε μια εκστρατεία για τη διεθνή προβολή του ελληνικού ναυτιλιακού πλέγματος».

Αναφορικά με τη ναυτιλιακή και τη ναυτική εκπαίδευση κρίνεται αναγκαία η χάραξη εθνικής στρατηγικής, η οποία συμπεριλαμβάνει την ενθάρρυνση των νέων να επιλέξουν μια σταδιοδρομία στη ναυτιλία, την αύξηση της χρηματοδότησης και τη συμμετοχή της ναυτιλιακής κοινότητας στην κατάρτιση των προγραμμάτων σπουδών.

Προτείνεται επίσης η δημιουργία σταθερού και φιλικού προς το επιχειρείν, νομικού και φορολογικού περιβάλλοντος, με διεθνή προσανατολισμό, το οποίο θα διευκολύνει την εγκατάσταση και τη λειτουργία μιας ναυτιλιακής επιχείρησης στην Ελλάδα. Η ελαχιστοποίηση του κόστους συναλλαγών (περιορισμός γραφειοκρατίας - νέες τεχνολογίες), ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση νηολογίου και φορολογικών υπηρεσιών, η εισαγωγή νέων εργαλείων και ψηφιακών δομών για την αντιμετώπιση ζητημάτων των ναυτιλιακών γραφείων για θέματα αρμοδιότητας περισσότερων του ενός φορέων (φορολογία, υγειονομικό, τελωνεία, υπουργείο Οικονομικών αλλά και Εσωτερικών) και πρόγραμμα κινήτρων για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο ναυτιλιακό τομέα σε αντιστοιχία με ανάλογες πρωτοβουλίες στη Σιγκαπούρη περιλαμβάνονται στις προτάσεις της μελέτης.

Εμφαση δίνεται και στην αναβάθμιση των υποδομών και τη συνδεσιμότητα των λιμένων. Η προτεραιότητα δίνεται στη σιδηροδρομική σύνδεση του Πειραιά με την Ευρώπη, στην εδραίωση της Αθήνας ως σημαντικού αεροπορικού κόμβου, στην εκμετάλλευση της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης του Πειραιά και την αναβίωση των περιφερειακών ναυπηγοεπισκευαστικών ζωνών, καθώς και στην ένταξη των τομέων μεταφοράς και αποθήκευσης μεταξύ των βασικών πυλώνων του στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης της χώρας για την ερχόμενη δεκαετία - μια ενδιαφέρουσα βέλτιστη πρακτική που εφάρμοσε το Ντουμπάι στο πρόγραμμα 2007-2015 και κατ' αναλογία θα μετέτρεπε τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη σε πύλες εισόδου προς τη Νοτιοανατολική και την Κεντρική Ευρώπη.

ΠΗΓΗ: newmoney.gr 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.