Έτσι σώθηκε το «Ελ.Βενιζέλος»

Αναδημοσίευση

από την εφημερίδα

Πρώτο ΘΕΜΑ

Έναν  σχεδόν μήνα μετά την τραγωδία στο Μάτι με τους 98 έως  σήμερα νεκρούς, η κοινή γνώμη της Ελλάδας «πάγωσε» στο άκουσμα της είδησης ότι ξέσπασε φωτιά στο χώρο στάθμευσης οχημάτων του επιβατηγού-οχηματαγωγού «Ελ.Βενιζέλος» της ΑΝΕΚ, εν βρισκόταν ανοικτά της Ύδρας,  εν πλω  προς τα Χανιά.

Όλοι κρατούσαν την αναπνοή τους σκεφτόμενοι ότι 875 επιβάτες και 140 μέλη του πληρώματος καθόντουσαν πάνω σε μία βόμβα που ήταν έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή αφού στο γκαράζ υπήρχαν  80 φορτηγά και 152 ιχ  αυτοκίνητα γεμάτα βενζίνη και φυσικό αέριο ως καύσιμα αλλά και με εύφλεκτα φορτία.  

Σύμφωνα με τα έως τώρα  στοιχεία η φωτιά ξέσπασε σε φορτηγό που μετέφερε πλαστικά δύο μόλις ώρες μετά τον απόπλου του πλοίου από το λιμάνι του Πειραιά.

Πολλοί ήταν κείνοι που θυμήθηκαν τη ναυτική τραγωδία του πλοίου «Norman Atlantic», ξημερώματα της 28^ηςΔεκεμβρίου του 2014 στην Αδριατική.  Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στα ναυτικά χρονικά. Το πλοίο δεν βούλιαξε ποτέ, κι όμως, 29 άνθρωποι χάθηκαν. Άλλοι κάηκαν ζωντανοί, άλλοι «έσβησαν» από τις αναθυμιάσεις και άλλοι πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να σωθούν. Πολλοί δεν βρέθηκαν ποτέ. Δεκαοκτώ άνθρωποι κυριολεκτικά «εξαφανίστηκαν» με τρόπο που παραμένει ανεξήγητος. Ήταν 8 Έλληνες, 4 Τούρκοι, 2 Ιταλοί, 2 Σύροι, 1 Γερμανός και 1 Ιρακινός.

  

Για τον λόγο αυτό η επιστροφή του «Ελ.Βενιζέλος» στο λιμάνι του Πειραιά, με ίδια μέσα, χωρίς να υπάρξει ούτε ένας μικροτραυματισμός  κάνει το περιστατικό αντικείμενο μελέτης και παράδειγμα για το πώς πρέπει να ενεργεί ένα πλήρωμα κάτω από αυτέ τις δύσκολες συνθήκες

Τα ακριβή  αίτια της πυρκαγιάς είναι νωρίς να τα προσδιορίσει κάποιος αφού στο πλοίο συνέχιζαν να υπάρχουν εστίες φωτιές τρία 24ωρα μετά τον κατάπλου του στον  Πειραιά.  

 Όμως το «ΘΕΜΑ» μίλησε με εμπειρογνώμονες και επιθεωρητές πλοίων προκειμένου να έχει μια καλύτερη εικόνα για το τι συνέβη. Θέλησαν να κρατήσουν την ανωνυμία τους αφού δεν έχουν επίσημα στοιχεία στα χέρια τους για να τα μελετήσουν.

 «Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες γίνεται λόγος  για βραχυκύκλωμα, εννοώντας προφανώς κάποιο ηλεκτρολογικής φύσεως πρόβλημα καθώς είναι πραγματικότητα ότι, στατιστικά, το 75% πυρκαγιών σε αυτοκίνητα οφείλεται σε ηλεκτρολογικό πρόβλημα. Ωστόσο δεν είναι αυτό το θέμα καθώς είχαμε φωτιά στο αμπάρι ενός μεγάλου επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου το οποίο ήταν φορτωμένο με πολλά ΙΧ και φορτηγά, όπου το καθένα έχοντας τη δική του δεξαμενή καυσίμου αποτελεί μια μικρή αυτόνομη, εν δυνάμει, βόμβα» επισημαίνουν εμπειρογνώμονες:

«Το πλοίο βρίσκεται με διάφορα προβλήματα που χρειάζονται αντιμετώπιση ώστε να καταστεί ξανά λειτουργικό και είναι βέβαιο ότι θα απαιτηθούν μήνες πριν το ξαναδούμε να ταξιδεύει. Αυτό όμως είναι το λιγότερο μπροστά στο άλλο μέγιστο θέμα, ότι δηλαδή  δεν υπήρξε απώλεια ζωής,  ούτε καν τραυματισμός, ενώ δεν σημειώθηκε  ρύπανση. Επιπλέον το πλοίο αν και  φλεγόμενο, ταξίδεψε αυτόνομα  και με εντυπωσιακή ταχύτητα που έφθανε στους 16 κόμβους από την θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Ύδρας στο λιμάνι του Πειραιά. Για όποιον πιστεύει ότι αυτό από μόνο του δεν αποτελεί κορυφαίο γεγονός, ας θυμηθεί το πρόσφατο σχετικά τραγικό συμβάν του «Νorman Atlantic»  με τους 29 νεκρούς κι ας συγκρίνει τα δύο περιστατικά καθώς έχουν πάρα πολλές ομοιότητες μεταξύ τους, τύπος πλοίων, είδος φορτίου, ίδιες προδιαγραφές ασφαλείας κλπ.

Άρα λοιπόν, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι  μία παραλίγο τραγωδία που δεν έγινε ποτέ».

Ας δούμε  την ουσία πίσω από τα γεγονότα, τα στοιχεία δηλαδή που συντέλεσαν σε αυτό το εξαιρετικό αποτέλεσμα  που μπορεί να αποτελέσει και  case study για τους μελετητές. 

Εμπειρογνώμονες και πραγματογνώμονες επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ»:

1.Το «Ελευθέριος Βενιζέλος» ναυπηγήθηκε το 1992, μετράει δηλαδή ήδη 26 χρόνια ζωής. Γεγονός που καταρρίπτει μία παγιωμένη, στρεβλή,  άποψη ότι τα πλοία μεγαλύτερης ηλικίας είναι επικίνδυνα. Επιβεβαιώνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι πλοία που συντηρούνται και δουλεύονται σωστά δεν έχουν προβλήματα και μπορούν να είναι εξίσου ασφαλή με τα καινούργια.

2. Το 1998  τέθηκε  σε εφαρμογή ένα νέο – τότε – κανονιστικό πλαίσιο για πλοία όπως το  σημερινό «Ελευθέριος Βενιζέλος»  26 ετών,  ο ISM CODE  ή αλλιώς ο Κώδικας Ασφαλούς Διαχείρισης. Ο κώδικας είναι ένα σύνολο κανόνων και διαδικασιών για την ασφαλή διαχείριση των πλοίων με τρόπο που να διασφαλίζεται η εφαρμογή όλων των κανονισμών ασφαλούς  λειτουργίας, συντήρηση των πλοίων, αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών, εκπαίδευσης και γυμνασίων του πληρώματος κλπ.

 Η ιδιαιτερότητα του κώδικα είναι ότι επιβάλλει την καταγραφή όλων των ενεργειών που γίνονται από το πλήρωμα και την διαχειρίστρια εταιρεία ώστε σε περίπτωση κάποιου συμβάντος να μπορούν οι ασφαλιστικές εταιρείες να αξιολογούν εάν πράγματι γίνονται όλα όπως πρέπει πριν πληρώσουν κάποιο αίτημα αποζημίωσης.

3. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αποδείχτηκε ότι η εφαρμογή του ISM κώδικα δεν ήταν μια άσκηση στα χαρτιά όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις και ότι πράγματι τόσο η εταιρεία όσο και το πλήρωμα διέθεταν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και γνώσεων  στην διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης που θα μπορούσε να έχε νεκρούς. Το αποτέλεσμα είναι πλέον γνωστό. Η εκκένωση έγινε συντεταγμένα, με εφαρμογή των προβλεπομένων διαδικασιών, χωρίς πανικό, χωρίς υπερβολές.

4. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που αποτελούν το πλήρωμα αποτέλεσαν την καλύτερη απόδειξη ότι η εκπαίδευση και η συγκροτημένη διαχείριση αποτέλεσαν την καλύτερη προληπτική ενέργεια για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Η εντροπία του συστήματος κατέδειξε ότι το γεγονός της φωτιάς από μόνο του δεν αρκεί για να έχουμε μια μεγάλη καταστροφή. Χωρίς να είμαστε ακόμη σε θέση να καταδείξουμε συγκεκριμένες τεχνικές λεπτομέρειες και κρίνοντας εξ του αποτελέσματος είναι προφανές ότι:  

- Οι μονώσεις πυροπροστασίας του πλοίου ήταν σε καλή κατάσταση, παρά την ηλικία του , καθώς εμπόδισαν την μετάδοση της φωτιάς στα ανώτερα καταστρώματα του πλοίου.

-  Τα πυροσβεστικά συστήματα του γκαράζ  λειτούργησαν ικανοποιητικά καθώς πέτυχαν να κρατήσουν το θερμικό φορτίο σε ανεκτά επίπεδα και η φωτιά δεν εξαπλώθηκε ανεξέλεγκτα.

- Τα συστήματα πυροπροστασίας με αποκλεισμό του αέρα στους αεραγωγούς του γκαράζ προφανώς δούλεψαν ικανοποιητικά καθώς η φωτιά εκδηλωνόταν με πυκνό καπνό κι όχι ορατές φλόγες, γεγονός που υποδηλώνει έλλειψη οξυγόνου – αέρα.

- Βασικά λειτουργικά μέρη του πλοίου παρέμειναν άθικτα, ακριβώς όπως έπρεπε, επιτρέποντας στο πλοίο να φτάσει πλέοντας αυτοδύναμο στον Πειραιά αν και καιγόμενο με το μηχανοστάσιο και δεξαμενές καυσίμων από κάτω και άλλα οχήματα και επιβάτες από πάνω.

Το χρονικό

Μόλις τρία λεπτά   μετά τα μεσάνυχτα Τρίτης προς Τετάρτη ενημερώθηκε,  το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Ε.Κ.Σ.Ε.Δ.) του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής για εκδήλωση πυρκαγιάς στο χώρο του γκαράζ του Ε/Γ – Ο/Γ πλοίου «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»  το οποίο έπλεε στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της  Ύδρας. Στην περιοχή έπνεαν άνεμοι βόρειοι βορειοανατολικοί εντάσεως 5 – 6 μποφόρ.
Το πλοίο είχε αποπλεύσει στις 22:00 από το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό το λιμάνι των Χανίων με 875 επιβάτες, 140 άτομα πλήρωμα, 80 φορτηγά οχήματα και 152 Ι.Χ.Ε. οχήματα.

Αμέσως μόλις έγινε αντιληπτό το περιστατικό και ενώ από τους αεραγωγούς  άρχισαν να βγαίνουν καπνοί,  το πλήρωμα μοίρασε ατομικά σωσίβια στους επιβάτες και τους οδήγησε στους σταθμούς συγκέντρωσης όπως προβλέπουν οι κανονισμοί.  Οι επιβάτες παρέμειναν ψύχραιμοι, αντίδραση που απέτρεψε την εκδήλωση πανικού που θα ήταν μοιραίος. 

Ο πλοίαρχος  έκανε εκτίμηση της κατάστασης και αποφάσισε γνωρίζοντας ότι το πλοίο είναι σε καλή κατάσταση με όλα του τα συστήματα να ανταποκρίνονται χωρίς πρόβλημα, να επιστρέψει με ίδιες δυνάμεις , δηλαδή χωρίς τη βοήθεια ρυμουλκών, στο λιμάνι του Πειραιά για να γίνει με ασφάλεια οι αποβίβαση των επιβατών, μεταξύ των οποίων ήταν πολλά παιδιά και ηλικιωμένοι.  

Σε κάποιο σημείο του ταξιδιού στο πλοίο επιβιβάστηκαν   οι κομάντος της  Μονάδας Υποβρύχιων Αποστολών Λιμενικού Σώματος. Ανέβηκαν ενώ το πλοίο ήταν εν κινήσει έχοντας αναπτύξει ταχύτητα  16 κόμβων. Ανέβηκαν από την μεγάλη σκάλα ύψους 30 μέρων. Αμέσως μοιράστηκαν σε όλα τα επίπεδα του πλοίου. Όσοι πήγαν στο γκαράζ διαπίστωσαν ότι υπήρχε πυκνός καπνός χωρίς όμως φλόγα.  Κομάντος επιθεώρησαν τα καταστρώματα ενώ ο επικεφαλής τους ανέβηκε στη γέφυρα και είχε συνεργασία με τον πλοίαρχο και το  Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης.

Το Κέντρο Συντονισμού είχε ήδη κινητοποιήσει  τις Λιμενικές Αρχές Πειραιά, Σπετσών, Ύδρας, Λαυρίου, Σαρωνικού, Αίγινας, Ναυπλίου, Πόρου, Ραφήνας και Σαλαμίνας προς παροχή συνδρομής και στην περιοχή έσπευσαν έντεκα 11 περιπολικά σκάφη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., σ ενώ δεσμεύτηκαν τα Ε/Γ – Ο/Γ πλοία «BLUE HORIZON», «ΚΝΩΣΣΟΣ ΠΑΛΛΑΣ», «BLUE STAR I», «BLUE STAR NAXOS», «ΝΗΣΟΣ ΠΟΡΟΣ», τα Φ/Γ πλοία «SEACROWN I» σημαίας Μάλτας, «APUANA D» σημαίας Ιταλίας, «CENTURIUS» σημαίας Marsal Islands, «ERMIONI» Ν.Π. 11995, «YM BUSAN» σημαίας HONG KONG και «SAMANTHA» σημαίας Παναμά.

Στην περιοχή  έσπευσαν, επίσης,  η Φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού «ΛΗΜΝΟΣ», εννέα ρυμουλκά πλοία, δέκα τρία  ιδιωτικά σκάφη καθώς και δύο  πλοία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ενώ τέθηκαν σε ετοιμότητα η Μονάδα Ελικοπτέρων Λιμενικού Σώματος (ΜΕΛΣ), η Μονάδα Αεροπλάνων Λιμενικού Σώματος (ΜΑΛΣ), τέσσερα ελικόπτερα και C130 της Πολεμικής Αεροπορίας και ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού. 

Το πλοίο κατέπλευσε στο λιμάνι του Πειραιά  στις  04:05, συνοδεία περιπολικών σκαφών του Λιμενικού,   της Φρεγάτας «ΛΗΜΝΟΣ» και  Ε/Γ-Ο/Γ πλοίων. Οι επιβάτες αποβιβάστηκαν με ασφάλεια από τις πλαϊνές μπουκαπόρτες  χωρίς να υπάρξει τραυματισμός.

 Στο λιμάνι του Πειραιά ανέμεναν ήδη κλιμακοφόρα και  οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας καθώς και ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ για παροχή τυχόν βοήθειας αν απαιτούνταν. Μετά την αποβίβαση των επιβατών, άνδρες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας εισήλθαν στο πλοίο και άρχισε η πολυήμερη επιχείρηση κατάσβεσης της πυρκαγιάς.

Από το Κέντρο Επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος δόθηκε εντολή στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά και στον φορέα διαχείρισης του λιμένα να εφαρμοστεί το σχέδιο έκτακτης ανάγκης προς αποφυγή τυχόν ρύπανσης και τέθηκαν τα μέτρα απορρύπανσης σε ετοιμότητα, ενώ τοποθετήθηκε, προληπτικά, πλωτό φράγμα γύρω από το   «Ελευθέριος Βενιζέλος».