«Η ακτοπλοΐα αποτελεί βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης για όλη τη χώρα»

Συνέντευξη ΥΝΑ κ. Μ. Βαρβιτσιώτη στο TheSeaNation

Ερ. : Είναι γνωστό ότι για να γίνει ομελέτα-πρακτικά- πρέπει να σπάσουν αυγά. Στην περίπτωση της ακτοπλοΐας ποια είναι οι προτεραιότητές σας;

Απ.: Γνωρίζω πολύ καλά ότι η δύσκολη οικονομική συγκυρία της χώρας, αλλά και οι αποσπασματικές πολιτικές του παρελθόντος έχουν φέρει τον κλάδο σε δεινή θέση. Αρκεί να σας πω ότι η ακτοπλοϊκές εταιρείες τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν καταγράψει ζημιές που φθάνουν τα 900 εκατομμύρια ευρώ, ενώ καλούνται, παράλληλα, να αντιμετωπίσουν και τον υπερδιπλασιασμό που έχει σημειώσει, το ίδιο χρονικό διάστημα, η τιμή των καυσίμων.

Είναι εύλογο ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να αντιμετωπιστεί στην πράξη αυτό το ολοένα και αυξανόμενο κόστος. Στo πλαίσιo αυτό, ο επανασχεδιασμός και ο εξορθολογισμός του συνόλου του ακτοπλοϊκού δικτύου, καθώς και η διεύρυνση των συνεργειών μεταξύ των εταιρειών, ειδικότερα για γραμμές που εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό επιβατών, αποτελούν βασικές προτεραιότητές μου. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η ακτοπλοΐα αποτελεί βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης για όλη τη χώρα. Η απαραίτητη εξυγίανση του κλάδου, πέραν της διασφάλισης της συγκοινωνιακής συνέχειας των νησιών, δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για τη συνολική ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού.

Ερ. : Αναλάβατε ένα υπουργείο που είχε διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. Ποιες είναι εκ των πραγμάτων οι πιεστικές ανάγκες για την εύρυθμη λειτουργία του και πως την εννοείτε αυτή;

Απ.: Δυστυχώς, κάποιοι στο παρελθόν θεώρησαν του Υπουργείο αυτό ευκόλως αναλώσιμο, παραγνωρίζοντας την πρωτοκαθεδρία που απολαμβάνει η ελληνική ναυτιλία σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το Υπουργείο να αλλάξει μέσα σε λίγα χρόνια πολλές μορφές και ακόμα περισσότερους Υπουργούς. Θα ήθελα να αναφέρω ότι ο προκάτοχός μου, κύριος Μουσουρούλης, έχει να επιδείξει αξιοσημείωτο έργο στην προσπάθεια της επανασύστασης του.

Σήμερα, εμείς καλούμαστε να ολοκληρώσουμε αυτήν την προσπάθεια. Βασική μου επιδίωξη είναι να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τον πολίτη , απλουστεύοντας τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και να δώσουμε αποτελεσματικές λύσεις σε πολλά μικρά ή μεγάλα προβλήματα που χρονίζουν και μένουν ανεπίλυτα. Παράλληλα, έχουμε χρέος να προσφέρουμε στους άνδρες και τις γυναίκες του Λιμενικού Σώματος τις σωστές υποδομές, μέσα στο περιβάλλον οικονομίας που επιβάλλουν οι καιροί, για να επιτελούν κι αυτοί το καθήκον τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η ενίσχυση του Λιμενικού Σώματος σε ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί, άλλωστε, την πιεστικότερη ανάγκη του Υπουργείου. Ας μη λησμονούμε ότι σήμερα υπηρετούν σε αυτό μόλις 7.500 άτομα, αντί 10.200, ενώ επωμίζεται καθημερινά και το μεγάλο φορτίο που λέγεται αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης.

Ερ. : Ναυτική εκπαίδευση. Ποια η άποψή σας για το μεγάλο αυτό κεφάλαιο στα της ναυτιλίας πράγματα; Πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρχει ορίζοντας με προσδιορισμό προοπτικών;

Απ. : Το θέμα της ναυτικής εκπαίδευσης αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα που συζήτησα στις συναντήσεις μου με τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους των ναυτεργατών και με τους εφοπλιστές. Ο κλάδος του ναυτικού, είναι ένας κλάδος που δεν επιδέχεται πολλά πτυχία και πολλά διδακτορικά. Κατά κύριο λόγοι είναι ένα επάγγελμα πολύ πρακτικό. Αυτό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια είναι μια έλλειψη προσφοράς και έλλειψη προσέλκυσης νέων ναυτικών στο επάγγελμα. Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι πώς θα φέρουμε ανθρώπους στις σχολές, πως αυτοί θα μορφωθούν και θα γίνουν ναυτικοί και πώς αυτοί που βρίσκονται στις σχολές θα πάνε στα καράβια.

Στην κατεύθυνση αυτή θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει μία γενικότερη στόχευση για την αναβάθμιση των σχολών. Όσον αφορά τη δημιουργία ιδιωτικών ιδρυμάτων, από την εποχή που διατελούσα τομεάρχης ναυτιλίας της Ν.Δ, είχα θέσει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο. Ποτέ δεν ήμουν αντίθετος στη δημιουργία τους, αρκεί οι εξετάσεις και η λήψη των απαραίτητων πιστοποιητικών να διενεργούνται από το κράτος.

Ερ. : Πειραιάς ναυτιλιακό κέντρο. Πως αντιλαμβάνεστε την ανάπτυξή του και ποιες οι προτάσεις – αντίμετρα στη συρρίκνωσή του;

Απ.: Ο Πειραιάς αποτελεί τον καθρέφτη της ναυτιλίας μας. Στο χώρο αυτό συγκεντρώνονται, άλλωστε, 2.500 χρόνια ένδοξης ναυτικής ιστορίας. Η είσοδος της Cosco, τα τελευταία χρόνια, έχει θέσει νέους ορίζοντες για το λιμάνι του Πειραιά με σημαντική αναπτυξιακή διάσταση, τόσο για την τοπική, όσο και για την εθνική οικονομία. Πριν από λίγες εβδομάδες ο πρώην, πλέον, Πρόεδρος της Cosco, Wei Jiafu, επισκέφθηκε την Ελλάδα και μας δόθηκε η ευκαιρία να βάλουμε τις βάσεις για την επόμενη συμφωνία, που η υλοποίησή της θα προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη ισχύ. Θεωρώ ότι η εμβάθυνση στην κερδοφόρο συνεργασία που έχουμε αναπτύξει με την Κίνα, αλλά και η προσέλκυση επιπλέον επενδυτών, αποτελούν τα ασφαλέστερα αναπτυξιακά μονοπάτια που πρέπει να ακολουθήσει ο Πειραιάς για να μετατραπεί σε Μητροπολιτικό ναυτιλιακό κέντρο ολόκληρης της Μεσογείου.

Οφείλω, όμως, να επισημάνω ότι η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού θα πρέπει να συνοδευτεί από κάποιες «κόκκινες γραμμές» από πλευράς της πολιτείας. Η γνώμη μου είναι ότι το κράτος οφείλει, σε κάθε περίπτωση, να διατηρήσει τον έλεγχο των τιμών της ακτοπλοΐας και της κρουαζιέρας, για να μην ξαναζήσουμε το παράδειγμα του «Ελ. Βενιζέλος», όπου η απουσία ανταγωνιστικότητας και κρατικού ελέγχου οδήγησαν στην αύξησή των τιμών και τη μείωση της επιβατικής κίνησης.

Ερ. : Φορολογικό και ναυτιλία. Ένα σχόλιό σας

Απ.: Τις τελευταίες ημέρες ακούω πολλούς, λόγω άγνοιας ή και σκοπιμότητας, να επιδίδονται σε λαϊκιστικές κορώνες σχετικά με τη φορολόγηση της ναυτιλίας. Οφείλουμε, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Από το Σύνταγμα του 1952, έχει καταχωρηθεί το αφορολόγητο της ναυτιλίας. Αυτό δεν το θέσπισαν οι παππούδες μας από παράλειψη. Το θέσπισαν, διότι η ναυτιλία είναι αφορολόγητη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Γιατί τα καράβια διαθέτουν προπέλα και ιστό σημαίας και, άρα, μπορούν με ευκολία να ανεβοκατεβάζουν σημαίες και να αλλάζουν λιμάνια. Έχουμε χρέος , λοιπόν, να είμαστε πάνω από όλα ρεαλιστές και ειλικρινείς: Η πραγματικότητα λέει ότι εάν φορολογηθούν τα ναυτιλιακά κεφάλαια, τότε οι ναυτιλιακές πράξεις δε θα γίνονται στον Πειραιά, αλλά θα γίνονται στη Βαρκελώνη , στη Νέα Υόρκη και οπουδήποτε αλλού.

Η χώρα μας, όμως, έχει την ευτυχία να διαθέτει εφοπλιστές που μπροστά στο πατριωτικό καθήκον δεν στέκονται σε νόμους και δεν υπολογίζουν διατάξεις. Αυτό το απέδειξαν ξανά πριν από λίγες ημέρες, όταν και υπέγραψαν με τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά το Σύμφωνο της Οικειοθελούς τους Προσφοράς προς το Ελληνικό Δημόσιο. Η συμφωνία αυτή επισφράγισε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τη βούληση της ναυτιλιακής οικογένειας να αποτελέσει ξανά δύναμη επανεκκίνησης για τη χώρα. Η ελληνική ναυτιλία, εξάλλου, ήταν και είναι συνυφασμένη με την ελληνική σημαία.

Ερ.: Θαλάσσιος τουρισμός. Έννοιες παρεξηγημένες;

Απ. : Σε μία χώρα, όπως η πατρίδα μας, που το θαλάσσιο στοιχείο αποτελεί κυρίαρχο συστατικό της ταυτότητάς της, ο θαλάσσιος τουρισμός θα μπορούσε να αποφέρει πολύ μεγαλύτερα οφέλη από ότι μέχρι σήμερα. Η χώρα μας είναι ο τρίτος πιο δημοφιλής προορισμός σε ολόκληρη την Ευρώπη και έχει αποσπάσει μόλις 600 εκατ. ευρώ από την τεράστια πίτα των περίπου 36 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δαπανώνται σε ευρωπαϊκά λιμάνια από την παγκόσμια βιομηχανία της κρουαζιέρας. Άρα τα περιθώρια υπάρχουν και αυτό που πρέπει να κάνουμε από την πλευρά μας είναι να προχωρήσουμε άμεσα σε απλές και λειτουργικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από τον θαλάσσιο τουρισμό. Ήδη βρισκόμαστε σε συνεχή διαβούλευση και συνεργασία με το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης για να έχουμε ολοκληρωμένο σε σύντομο χρονικό διάστημα νομοσχέδιο, που θα απαντά σε αυτές τις προκλήσεις και θα βελτιώσει το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού.

Ερ. : Λιμάνια. Ένα σχόλιό σας

Απ. : Τα λιμάνια αποτελούν μέχρι σήμερα ένα προνομιακό πεδίο που έχουμε αφήσει ανεκμετάλλευτο. Η αξιοποίηση αυτών των «πόλων ανάπτυξης» θα αποφέρει, αναμφισβήτητα, πολλαπλά οφέλη, τόσο σε τουριστικό όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Πρέπει ,όμως, να γνωρίζουμε ότι οι οργανισμοί λιμένων, στην πλειοψηφία τους, έχουν παραχωρηθεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι έχουν και την ευθύνη της διαχείρισης τους. Οι ίδιοι οι δήμοι, λοιπόν, είναι εκείνοι που θα πρέπει να αναλάβουν τις πρωτοβουλίες για την αξιοποίησή τους, προσελκύοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον. Εκείνο που εγώ προτάσσω ως γενικό κανόνα για την αξιοποίηση των λιμένων είναι η τήρηση των όρων διαφάνειας και διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος, καθώς και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Από εκεί και πέρα, κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα τοπικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά.