Μ.Δαμανάκη: Λέξη "κλειδί η Γαλάζια Ανάπτυξη

- Δηλώσεις της Επιτρόπου Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας Μαρίας Δαμανάκη στη Συνέντευξη Τύπου στην έδρα της Κομισιόν  για τις Θαλάσσιες Ζώνες στη Μεσόγειο
Εισαγωγική Τοποθέτηση

• Η ατζέντα της Κομισιόν για τη Γαλάζια Ανάπτυξη αναδεικνύει τους τρόπους καλύτερης αξιοποίησης των οικονομικών δραστηριοτήτων που εξαρτώνται από τη θάλασσα και αντιπροσωπεύουν μια συνολική προστιθέμενη αξία μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ το χρόνο.

• Ένα μεγάλο μέρος αφορά στη Μεσόγειο Θάλασσα, που οι δυνατότητές της παραμένουν εκτενώς ανεκμετάλλευτες σε μεγάλο βαθμό.

• Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι  ένα σημαντικό μέρος της Μεσογείου σήμερα βρίσκεται πέρα από τη αρμοδιότητα των παράκτιων κρατών. Συνεπώς, παραμένει σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτο, ανεξερεύνητο και ανεκμετάλλευτο.

• Οι ευκαιρίες για να αποκομίσουμε τα οφέλη της γαλάζιας οικονομίας και των συναφών δραστηριοτήτων της, όπως η ανάπτυξη της ενέργειας, αποδυναμώνεται από το έλλειπες κανονιστικό πλαίσιο. Επίσης, η κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου καθιστά δύσκολο για τα παράκτια κράτη να επιβάλουν ή να ρυθμίσουν συνολικές δραστηριότητες.

• Η μελέτη που σας παρουσιάζω σήμερα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παράκτιων κρατών που βρίσκονται κάτω από τη UNCLOS (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας) και την κατάσταση όσον αγορά την ίδρυση θαλάσσιας ζώνης στο επίπεδο της Μεσογείου.

• Σύμφωνα με τη μελέτη, η ύπαρξη μιας ΑΟΖ θα μπορούσε να επιτρέψει τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό του θαλάσσιου χώρου, και ως εκ τούτου τη βελτίωση των συνθηκών για την εξασφάλιση περαιτέρω οικονομικών επενδύσεων, όπως για παράδειγμα την εξερεύνηση ενέργειας στη θάλασσα.

• Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης ότι η ΑΟΖ πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλη παρακολούθηση και επιβολή μηχανισμών, προκειμένου να γίνουν αντιληπτά τα οφέλη έναντι των δαπανών. Επίσης, τα θέματα της οριοθέτησης των συνόρων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

• Για να συνοψίσουμε, η μελέτη αποδεικνύει σαφώς ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη που μπορούν να αποκτηθούν αν τα παράκτια κράτη επρόκειτο να ασκήσουν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών και να επεκτείνουν τις ΑΟΖ (Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες).

• Η μελέτη δείχνει ότι αυτό το κέρδος μπορεί να ανέλθει στα 2,7 δις. ευρώ το χρόνο μόνο για τις τρεις περιοχές που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για την εκπόνηση της μελέτης.

• Ποια είναι τα μελλοντικά μας σχέδια σε αυτό το φάκελο? Δεν μπορώ να αγνοήσω το γεγονός ότι οι ενδιαφερόμενοι και τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν επιστήσει την προσοχή μας στην επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος της θαλάσσιας διακυβέρνησης στη Μεσόγειο.

• Βέβαια, θέλω να υπογραμμίσω ιδιαιτέρως ότι η ανακήρυξη και η δημιουργία θαλάσσιων ζωνών αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα κάθε παράκτιου κράτους και δεν σκοπεύω να παρέμβω ούτε σε αυτό το δικαίωμα, ούτε και σε αυτή διαδικασία.

• Αλλά είναι κοινή μας ευθύνη της ΕΕ να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για τη γαλάζια οικονομία να ανθίσει, να μειώσουμε τις πιέσεις στους θαλάσσιους πόρους και να εξασφαλίσουμε ένα σταθερό πλαίσιο για τις οικονομικές επενδύσεις και τον προγραμματισμό στη θάλασσα. Η Γαλάζια ανάπτυξη και η βιωσιμότητα βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών μας και η βελτίωση της διακυβέρνησης του θαλάσσιου χώρου μας, μέσω της επέκτασης της εθνικής δικαιοδοσίας, θα ήταν εξαιρετικά επωφελής από την άποψη αυτή.

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Μεσόγειο όσον αφορά τη δημιουργία θαλάσσιων ζωνών, συμπεριλαμβανομένων των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών. Θα στηρίξουμε οποιαδήποτε πολιτική μας πρωτοβουλία στην UNCLOS.

• Στο πλαίσιο αυτό η πρώτη λέξη κλειδί θα είναι η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ανάμεσα στα κράτη – μέλη της Ένωσης και τους γείτονές μας.

• Η άλλη λέξη κλειδί είναι ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε στην πλήρη αξιοποίηση του πλούτου της θάλασσας από τα κράτη μέλη της ΕΕ, προωθώντας τα συμφέροντα της ΕΕ στον τομέα της οικονομικής της ευημερίας, της απασχόλησης και της ανάπτυξης.