Η ακτινογραφία της παγκόσμιας ναυλαγοράς και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις

Ανάλυση του ναυτιλιακού αναλυτή 
Νικόλαου Μ.Ζαννίκου

Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στο Ιράν, τα επίπεδα ρεκόρ στην παραγωγή πετρελαίου από τις ΗΠΑ, οι φόβοι για τον περιορισμό των εισαγωγών πετρελαίου από τις ΗΠΑ προς την Κίνα και η σημαντική ανάκαμψη στην αγορά των φορτηγών πλοίων ειδικά του τύπου Capesizes, από 120.000 τόνους και άνω, απoτελούν τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2018 που διαμορφώνουν τον χάρτη της παγκόσμιας ναυτιλίας.


Dry Market

Στην ναυλαγορά ξηρού φορτίου από τις 5 Απριλίου όπου ο Βaltic Cape Index (BCI) βρίσκονταν στις 809 μονάδες μέχρι τις 31 Ιουλίου όπου ανέβηκε στις 3.471, διανύθηκε μια σημαντική διαδρομή, αφού ο δείκτης σημείωσε την υψηλότερη τιμή του για το τρέχον έτος με τον ημερήσιο ναύλο να φλερτάρει με τα επίπεδα των 26.000 ανά ημέρα.
Μετά τη συσσώρευση σιδηρομεταλλεύματος στην Κίνα όπου από την αρχή του έτους μέχρι τον Απρίλιο αυξήθηκαν κατά 8 εκατομμύρια τόνους από τα 152 στα 160 εκατομμύρια, παρατηρήθηκε μια αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας η οποία περιόρισε την ανοδική τους πορεία σε σταθερά ωστόσο επίπεδα.
Ωστόσο από την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ο ΒCI σημείωσε αξιοσημείωτη άνοδο καθώς από τις 2.170 μονάδες όπου βρίσκονταν στις αρχές Ιουνίου έφτασε στις 3.471 στις 31 Ιουλίου, την υψηλότερη τιμή του από την αρχή του έτους. Ακολούθως και τα επίπεδα των ημερήσιων ναύλων σημείωσαν αισθητή ανάκαμψη καθώς από τα 7.747 δολάρια ανά ημέρα στις 03/04/18 έφτασαν στα 25.698 με την αγορά να φαίνεται αρκετά υποσχόμενη καθώς πλησιάζει το τέταρτο τρίμηνο του έτους όπου παραδοσιακά η αγορά των Capesize παρουσιάζει σημαντική ανάκαμψη .
Η πτώση σχεδόν 7% στην τιμή του σιδηρομεταλλεύματος μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου βοήθησε στις ενισχυμένες εισαγωγές του εμπορεύματος τόσο από την Βραζιλία όσο και από την Αυστραλία αυξάνοντας την ζήτηση για τονομίλια. Οι εισαγωγές σιδηρομεταλλεύματος στην Κίνα αυξήθηκαν κατά 8% μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, ενώ το ίδιο διάστημα τα επίπεδα των ναύλων για τα Capes αυξήθηκαν σημαντικά κατά 43,4%.
Επίσης οι χαμηλές τιμές σιδηρομεταλλεύματος υπήρξαν ιδιαίτερα επωφελής για τα επίπεδα των αποθεμάτων του σιδηρομεταλλεύματος στην Κίνα όπου ενισχύθηκαν επίσης σημαντικά αυτήν την περίοδο.

Capesize

Η βελτιωμένη εικόνα της αγοράς των Capes αποτυπώνεται και στις τιμές των μεταχειρισμένων πλοίων 5ετίας καθώς οι τιμές τους αυξήθηκαν κατά 2% από την αρχή του δευτέρου τριμήνου και κατά 5% από την αρχή του έτους. Ειδικότερα όσον αφορά την τιμή ενός πλοίου Cape 5ετίας αυτή βρίσκονταν στα 32,83 εκατομμύρια στις αρχές του έτους, ενώ στα τέλη Ιουνίου αυτή έφτανε τα 34,4 εκατομμύρια κατά μέσο όρο. Επίσης ιδιαίτερα αυξημένος υπήρξε και ο αριθμός των πωλήσεων καθώς 22 πλοία αναφέρθηκαν να έχουν αλλάξει χέρια μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, με μέσο όρο ηλικίας σχεδόν τα 7 έτη, σχεδόν 2,5 φορές περισσότερα από αυτά που αναφέρθηκαν να έχουν πωληθεί στο πρώτο τρίμηνο, με τον μέσο όρο ηλικίας μειωμένο κατά 5 έτη περίπου.
Η βελτιωμένη εικόνα της συγκεκριμένης αγοράς διαφαίνεται και στην αγορά διαλύσεων όπου μόνο 2 πλοία αναφέρθηκαν να έχουν οδηγηθεί για διάλυση μέσα στο 2 τρίμηνο του έτους, με μέσο όρο ηλικίας τα 24,5 έτη, ενώ αντίστοιχα στο πρώτο τρίμηνο αναφέρθηκαν 5 διαλύσεις πλοίων με μέσο όρο ηλικίας τα 23,8 έτη.

Panamax

Στην αγορά των Panamax 23 πλοία αναφέρθηκαν να έχουν πουληθεί κατά το δεύτερο τρίμηνο όσα και στο πρώτο ωστόσο κατά 2 χρόνια παλαιότερα κάτι το οποίο μαρτυρά ενδιαφέρον και για πλοία μεγαλύτερης ηλικίας, παρά το γεγονός ότι θα αναμένονταν μειωμένο ενδιαφέρον για αυτή την κατηγορία πλοίων μιας και η επιβολή δασμών από την Κίνα στις εισαγωγές soybean από τις ΗΠΑ επηρεάζει δυσμενώς τα επίπεδα των ναύλων για το συγκεκριμένο μέγεθος. Οι τιμές των μεταχειρισμένων πλοίων 5ετίας για την συγκεκριμένη αγορά ήταν αυξημένες κατά 5,4% σε σύγκριση με την αρχή του έτους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένα Panamax 5ετίας στις αρχές του εξαμήνου είχε αξία 20,7 εκατομμύρια δολάρια ενώ στο τέλος του εξαμήνου 21,8 εκατομμύρια.
Στον τομέα των διαλύσεων η κατάσταση παρουσιάζεται ιδιαίτερα αδρανής μιας και σε αυτήν την κατηγορία πλοίων δεν καταγράφηκαν διαλύσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι παρά το ότι η συγκεκριμένη αγορά ταλανίζεται ιδιαίτερα από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, ωστόσο τα ημερήσια επίπεδα ναύλων για το τρέχον εξάμηνο βρίσκονται σε σημαντικά υψηλοτέρα επίπεδα από την αντίστοιχη περίοδο του 2017.
Όσον αφορά τα επίπεδα των ναύλων αυτά παρέμειναν σταθερά από το πρώτο στο δεύτερο τρίμηνο, μιας και η ανακοίνωση της επιβολής δασμών από την Κίνα σε 106 αμερικανικά προϊόντα μεταξύ αυτών και τα soybeans, περιόρισαν μια ενδεχόμενη σημαντική άνοδο των ναύλων. Οι επιπτώσεις της επιβολής δασμών ήταν ιδιαίτερα εμφανής στα επίπεδα των ημερησίων ναύλων με τις τιμές τους κατά την διάρκεια του Μαΐου να βρίσκονται στα 9,911 ανά ημέρα με τους Κινέζους εισαγωγείς soybean να ακυρώνουν πολλές από τις παραγγελίες.

Wet Market

Παρά το γεγονός ότι οι τιμές του αργού πετρελαίου παρουσίασαν σημαντικές αυξομειώσεις λόγω της ανακοίνωσης επιβολής κυρώσεων στο Ιράν από τις ΗΠΑ από το Νοέμβριο του τρέχοντος έτους και τα επίπεδα των ναύλων συνεχίζουν να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, τα ολοένα και αυξανόμενα επίπεδα εισαγωγών πετρελαίου από τις ΗΠΑ προς την Κίνα προσέφεραν ένα ανάχωμα στην πτώση των ναύλων, δημιουργώντας ζήτηση για τονομίλια.
Από την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου όπου και οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προεξοφλήθηκε η μελλοντική επιβολή κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου από την χώρα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η διαφορά μεταξύ του Brent και του WTI να μεγαλώσει με το αμερικάνικο πετρέλαιο να διαμορφώνει κατά ένα ποσοστό τα επίπεδα του spread. Με την ανακοίνωση της απομάκρυνσης των ΗΠΑ από την συμφωνία για τα πυρηνικά όπλα του Ιράν οι τιμές πετρελαίου ανέβηκαν ραγδαία. Kατά την ίδια περίοδο τα υψηλά επίπεδα κερδοφορίας των αμερικανών παραγωγών πετρελαίου, λόγω της ανόδου των τιμών, τους επέτρεψαν να αυξήσουν τόσο τα επίπεδα εξαγωγών τους όσο και τα αποθέματα τους.
Παράλληλα ρυθμίζοντας τα επίπεδα εγχώριας κατανάλωσης τους σε πετρέλαιο και συνακολούθως τα επίπεδα των αποθεμάτων τους, μπόρεσαν να ρυθμίζουν σε ένα μεγάλο βαθμό τα επίπεδα του spread μεταξύ Brent και WTI κάνοντας το τελευταίο πιο ανταγωνιστικό στην αγορά, αυξάνοντας έτσι και τις εξαγωγές τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους οι ΗΠΑ αύξησαν την παραγωγή τους στα 11 mbpd, όντας πρώτη παραγωγός παγκοσμίως ξεπερνώντας την Ρωσία.
Ωστόσο οι συνθήκες της ναυλαγοράς χειροτέρεψαν καθώς η Κίνα αναμένεται να επιβάλλει 25% δασμό στις εισαγωγές αργού πετρελαίου από τις ΗΠΑ σαν αντίμετρο στην επιθετική πολιτική των ΗΠΑ.
Ένα τέτοιο σενάριο είναι εξαιρετικά δυσοίωνο τόσο για την ναυλαγορά αφού θα περιοριστεί σημαντικά η ζήτηση για τονομίλια όσο και τους παραγωγούς πετρελαίου στην Αμερική μιας και θα περιοριστούν σημαντικά τα έσοδα τους αν δεν βρουν εναλλακτικές αγορές για να διοχετεύσουν την παραγωγή τους.

VLCC

Από τις αρχές του έτους η έντονη δραστηριότητα στον τομέα των διαλύσεων αποτελεί το πιο αξιοσημείωτο γεγονός στην αγορά των VLCC’s. Κάτι το οποίο διατήρησε τον στόλο των VLCC σχεδόν στα ίδια επίπεδα.
Παρά τους λιμνάζοντες ναύλους στην συγκεκριμένη αγορά, οι τιμές των πλοίων παρουσίασαν μια ισχνή μεν θετική δε πορεία κάτι το οποίο σε ένα μεγάλο βαθμό οφείλεται στις ολοένα και αυξανόμενες τιμές των νεότευκτων πλοίων. Οι χαμηλές τιμές στο χάλυβα κατά την αρχή του έτους είχαν σαν αποτέλεσμα πολλοί παίκτες στην αγορά να τοποθετήσουν ένα σημαντικό βαθμό νέων παραγγελιών στα ναυπηγεία της Ασίας. Ωστόσο η αυξανόμενη ζήτηση περιόρισε την διαθεσιμότητα των ναυπηγείων και έτσι οι τιμές ανέβηκαν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κατά το πρώτο τρίμηνο αναφέρθηκαν 18 παραγγελίες για VLCC ενώ στο δεύτερο τρίμηνο ο αριθμός των παραγγελιών που καταγράφηκαν έφτασαν τις 28 αυξημένος κατά 55,5%. Αντιστοίχως και οι τιμές των καταγεγραμμένων παραγγελιών παρουσίασαν άνοδο από τα 83,2 εκατομμύρια στο πρώτο τρίμηνο στα 88 εκατομμύρια, αυξημένες δηλαδή κατά 5,8%.

Aframax

Τέλος και η αγορά των Afras είναι σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τα προηγούμενα 2 χρόνια. Ωστόσο, κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους τα επίπεδα των ναύλων παρουσίασαν μια σημαντική βελτίωση όπου από τα 1.101 ανά ημέρα στις 14 Μαΐου η αγορά έφτασε στα 10.932 ανά ημέρα στις 30 Ιουλίου καλύπτοντας έτσι οριακά τα OPEX των πλοίων αυτών. Ωστόσο και ο στόλος των πλοίων αυτής της κατηγορίας αυξήθηκε κατά 22 πλοία καθώς 28 πλοία αναφέρθηκαν προς διάλυση ενώ 50 προστέθηκαν από το τέλος του προηγούμενου έτους. Επίσης και ο αριθμός των πωλήσεων αυξήθηκε σε αυτήν την κατηγορία των πλοίων κατά 81% μιας και 20 αγοραπωλησίες καταγράφηκαν στο δεύτερο τρίμηνο του έτους από τις 11 που είχαν καταγραφεί στο πρώτο τρίμηνο